Peptik Ülser - Nedir

Peptik ülser, mide, özofagusun alt kısmı (yemek borusunun alt kısmı) ya da ince bağırsağın üst kısmı olan onikiparmak bağırsağında meydana gelen açık yaralara verilen addır.

Peptik Ülser

Peptik ülser, mide, özofagusun alt kısmı (yemek borusunun alt kısmı) ya da ince bağırsağın üst kısmı olan onikiparmak bağırsağında meydana gelen açık yaralara verilen addır. Peptik ülser hastalığı halk arasında genellikle mide ülseri olarak bilinmesine karşın, sadece midede değil bahsedilediği gibi onikiparmak bağırsağında ya da yemek borusunda da görülebilir. Peptik ülserin en sık rastlanılan semptomu ise üst karın bölgesindeki ağrıdır.

Peptik ülserin mide içerisinde oluşan türüne gastrik ülser, özofagus olarak adlandırılan yemek borusunda oluşan tiplerine ise özofageal ülser adı verilir. Genellikle peptik ülserin en sık rastlanılan formu ise duodenum adı verilen ince bağırsağın üst kısmında meydana gelen çeşididir, buna ise duodenal ülser adı verilmektedir.

Genellikle peptik ülserin nedeninin baharatlı gıdalar ya da stres olduğu sanılır. Oysa ki peptik ülserler genellikle bakteriyel enfeksiyon ve bazı ağrı kesiciler gibi ilaçların kullanımı sonucu meydana gelir. Tedavi edilmeyen gastrit de bir süre sonra ülsere dönüşebilir.

Peptik ülser sindirim kanalındaki asidin, sindirim sisteminin iç yüzeyini kaplayan kendi dokusunu harap ederek açık yaralar meydana getirmesi sonucu oluşur. Bu açık yaralar zaman zaman kanayabilir.

Normalde sindirim sisteminin iç çeperi, sindirim sistemi organlarını asitten korumak için ince bir mukuslu tabaka ile kaplanmıştır. Ancak midenin asit üretimi normalden aşırı bir şekilde arttığında ya da mukus tabaka hasar görerek inçeldiğinde veya hasar gördüğünde gıdaları parçalamak için salınan asit, sindirim sistemi organlarının iç yüzeylerine hasar verir ve bunun sonucu ülser adı verilen yara(lar) meydana gelir.

Ülserin meydana gelmesinin en temel sebepleri şunlardır:

Helicobacter pylorii Bakterisi: Bu bakteri, sindirim sisteminin iç yüzeyini kaplayan mukus tabakasına yerleşir ve burada çoğalır. Genellikle bu bakteri hasara yol açmazken, bazı durumlarda mukus tabakasına zarar verebilir. Bu nedenle gastrit ve ülser gibi hastalıklara neden olur. Peptik ülserlerin meydana gelmesinin sebebi %90 oranında bu bakteridir. İnsanlar genellikle yedikleri ya da içtikleri sayesinde bu bakteriyi vücutlarına almaktadırlar.

Düzenli Ağrı Kesici Kullanımı: Özellikle uzun süreli non-steroidal ağrı kesiciler mide ve oniki parmak bağırsağına hasar verdiklerinden, bu rahatsızlığa sebep olabilieler.

Diğer İlaçlar: Ağrı kesiciler haricinde özellikle osteoporoz tedavisinde kullanılan bifosfonat türevi ilaçlar ya da diğer ilaçlar da peptik ülsere neden olabilir.

Peptik ülserin en sık görülen belirtisi üst karın bölgesinde hissedilen ağrı-yanma benzeri histir. Yanma hissine benzeyen bu ağrı özellikle midenin asit üretiminin artması ve asidin ülserli bölgeyle teması sonucu daha da şiddetlenir. Ağrı tipik olarak,
  • Göbek deliği hizasından göğüs kemiğine kadar olan bölgede şiddetli hissedilir,
  • Midenin boş kaldığı durumlarda daha da kötüleşebilir,
  • Geceleri daha da artabilir,
  • Asit üretimini kontrol eden ilaçlar alınınca ya da midedeki asidi çeken yiyecekler tüketildiğinde azalır,
  • Bir süre kaybolduktan sonra tekrar başlayabilir ve ara ara tekrar edilebilir.
Peptik ülserin daha nadir görülebilecek diğer belirtileri:
  • Kan tükürme ya da kusma,
  • Mide bulantısı ve kusma,
  • Nedeni bilinmeyen kilo kaybı,
  • İştah durumundaki değişimlerdir.

Peptik ülserin tipik tedavisinde amaç H. Pylorii bakterisini öldürmek ve midedeki asit seviyesini azaltarak bu sayede ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmaktır. Bu amaçla öncelikle H. Pylorii bakterisini öldürmek için gerekli antibiyotikleri yaklaşık 2 hafta, asit salgısını azaltan ilaçları ise yaklaşık 2 ay kadar kullanmanız gerekebilir.

Eğer peptik ülserininzin nedeni H. Pylorii bakterisi değilse antibiyotik kullanımına ihtiyacınız kalmayacaktır. Bunun yerine sizin durumunuza özel bir tedavi yöntemi uygulamalısınız. Örneğin ülserin kaynağı non steroidal ağrı kesici kullanımıysa, hekiminiz bu ilacı başka bir ilaçla değiştirebilir ya da yeni bir doz ayarlaması yapabilir.

Peptik ülserin tedavisinde kullanılan başlıca tedavi yöntemleri:

Mide asidini nötralize eden antasitler: antasitler olarak bilinen bu ilaçlar midedeki asidi nötralize ederler, ancak tek başlarına özofagus enflamasyonunu gideremezler. Bunun haricinde kabızlık ya da ishal gibi yan etkileri de sıklıkla görülür.

Midenin asit üretimini azaltan ilaçlar: Histamin reseptör blokörleri grubundaki bu ilaçlara birkaç örnek: Simetidin, Famotidin vs..

Asit üretimini bloke eden ve yemek borusundaki hasarı azaltan ilaçlar: Bu gruptaki ilaçlar proton pompası inhibitörleri olarak adlandırılıp, genellikle en sık reçete edilen ilaçlardır. Ör: Omeprazol, Lansoprazol vs..

H. pylorii Bakterisini Öldürebilmek İçin Kullanılan Antibiyotikler: Eğer peptik ülserin nedeni bahsedilen bakteriyse o zaman bu bakterinin mideden temizlenebilmesi için uygun antibiyotikler ve bazı ilaçlar kombine edilerek kullanılır. Genellikle tedavi için tek bir ilaç kullanımının etkili olmamasının nedeni, bu bakterinin kullanılan antibiyotiklere direnç gösterebilen inatçı bir bakteri olmasıdır. Ayrıca tedavi süreci genellikle en az 2 haftadır ve daha kısa süreli tedaviler pek etkili olmamaktadır. H. Pylorii tedavisinde kullanılabilen antibiyotiklerden bazıları: amoksisilin, klaritromisin, metranidazol, tetrasiklin vs…

Mide ve Bağırsaklarınızın İç Çeperini Kaplayarak Koruyan İlaçlar: Bazı durumlarda hekiminiz, sitoprotektif ajanlar olarak bilinen, mide ve onikiparmak bağırsağının iç çeperini kaplayarak koruyan ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlardan bazıları sukralfat ve misoprostol’dür.

Alternatif tedaviler ülser belirtilerini hafifletebilir ve ülserlerin iyileşmesini sağlayabilir. Bu tedavilerin öncelikli hedefi, mide hidroklorik asit salgısını yeniden dengelemek ve mide mukoza zarını geliştirmektir. Gıda alerjileri mide ülserinde önemli bir neden olarak kabul edilir. Eliminasyon diyeti alerjik gıdanın/gıdaların saptanmasına yardımcı olabilir ve bu maddelerin diyetten tamamen çıkarılması ülserin iyileşmesinde yardımcı olur. Ülser hastalarının aspirinden uzak durması, sigarayı bırakması, antiasitlerden kaçınması ve stresi azaltmaları gerekir. Şeker, kafein ve alkolden kaçınma ile süt alımının azaltılması da diyet değişiklikleri arasında sayılabilir.

Takviyeler 
Ülser belirtilerini kontrol altına almaya yardımcı diyet takviyeleri şunlardır: 
  • A vitamini 
  • B-kompleks vitaminleri 
  • C vitamini 
  • E vitamini 
  • Glutamin 
  • Pirinç kepeği yağı (gama oryzanol) 
  • Selenyum 
  • Gliserizini çıkarılmış meyankökü (Deglycyrrhizinated licorice - DGL) 
  • Çinko pikolinat
Bitkisel Tedavi
Ülser tedavisine yardımcı olabilecek bitkisel tedaviler ve faydaları şunlardır:
  • Yaban mersini (Vaccinium myrtillus): Ülserleri iyileştirir. 
  • Lahana: Ülserleri iyileştirir. 
  • Aynısefa (Calendula officinalis): Onikiparmak bağırsağı ülserlerini iyileştirir. 
  • Papatya çayı: İyileşmeyi hızlandırır, mukozal reaksiyonu azaltır, stresi azaltır ve gazı azaltır. 
  • Karakafes otu (Symphytum officinale) kökü: Mideyi yatıştırır, kanamayı azaltır, iyileşmeyi hızlandırır. Ancak hastanın dikkatli kullanması gerekir, uzun süreli veya aşırı kullanımı karaciğer için zararlı olabilir. 
  • Itır (Pelargonium odoratissimum): Kanamayı azaltır. 
  • Meyankökü (Glycyrrhiza glabra): Ülserleri iyileştirir. 
  • Hatmi (Althaea officinalis) kökü: Mideyi yatıştırır. 
  • Su Rezenesi: Mideyi yatıştırır. 
  • Sinir Otu (Plantago major): Mideyi yatıştırır. 
  • Hint Karaağacı (Ulmus fulva): Kanamayı azaltır ve mukozanın iyileşmesine yardımcı olur. 
  • Buğday Çimi (Triticum aestivum): Ülserleri iyileştirir.
Çin Tıbbı
Çin bitkisel tedavi prensipleri, belirli belirti gruplarına ayrılır. Patentli Çin ilaçları da spesifik belirtilere göre önerilir:
  • Wu Bei San (mürekkepbalığı kemiği ve fritillaria): Asit reflüsü ve kanama 
  • Wu Shao San (mürekkepbalığı kemiği ve paeonia): Asit reflüsü ve kanama 
  • Liang Fu Wan (galangal ve cyperus hapı): Ağrı 
  • 204 Wei Tong Pian (204 epigastrik ağrı tableti): Ağrı, asit reflüsü ve kanama 
  • Xi Lei San (kalay benzeri toz): Melena (katran rengi, kanlı dışkı) görülen ülser
Esans Tedavisi
Karahindiba esansı gerginliği azaltmaya yardımcı olabilir. 

Refleksoloji
Refleksoloji uzmanı ülserler için ayaklardaki solar pleksus ve mide noktaları ile ellerdeki omuz üstü noktaları üzerinde çalışabilir. 

Biofeedback
Termal biofeedback mideyi korumaya ve iyileştirmeye yardımcı olabilir. 

Ses Tedavisi
Yavaş ve sabit ritmi olan müzikler rahatlamayı teşvik ederek stresi azaltabilir. 

Ayurveda
Ayurvedik tedaviler her bir hastaya özgü olarak tavsiye edilir ancak yaygın kullanılan ülser ilaçları doğal aloe vera jeli, sıcak süt ve ararot tozu karışımı, kimyon, kişniş ve rezene tohumu ile hazırlanan çaydır.

Akupunktur
Ülserler stres, anksiyete ve mide sorunları için hedef noktalarını kullanarak tedavi edilebilir. 

Gevşeme Teknikleri
Stres azaltma ve stres yönetimi programlarına katılmak ülser belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye