Probiyotik yoğurtların üzerindeki açıklamalarda canlı aktif kültür içerdiklerini okumuş olabilirsiniz. Bunun anlamı yoğurdun vücudunuza sindirim için yardımcı olacak canlı ve faydalı organizmalar bulundurduğudur. Birçok kişi bunun gerçek mi yoksa bir pazarlama numarası mı olduğunu merak eder. Ancak gıda sektöründeki birçok şişirme faydanın aksine probiyotikler bir trend biri görülse de aslında gerçekten sağlıklı sindirime destek veren bir faktördür. Çoğu zaman konuşulmayan ise her yaşayan şey gibi probiyotiklerin de beslenmeye ihtiyacı olduğudur. Bunu sağlayan de prebiyotik maddelerdir. Probiyotikleri, prebiyotikleri ve aralarındaki ilişkiyi biraz daha detaylı bir şekilde açıklayalım.
Probiyotikler ve Prebiyotikler Arasındaki Fark
Probiyotik kavramı daha iyi bilinir. Özellikle kefir gibi fermente gıdalar tüketenler probiyotiklere aşinadır. Tüketilince probiyotikler ürer ve sindirim kanalında faydalı bakteri kolonileri oluşur. Çoğu kişi probiyotikleri hastalık, çevresel kirlilik, işlenmiş gıdalar ve stres sindirim sistemi bakterileri üzerinde dengesizlik yarattığı için kullanır. Kötü bakterilerin sayısı iyi bakterileri aştığında sağlık problemleri ortaya çıkabilir.
Probiyotiklerin aksine, prebiyotikler yaşayan organizmalar değildir. Prebiyotikler, sindirim kanalında probiyotik aktiviteyi gerçekleştirebilmeleri için probiyotikleri besleyen gıda ve maddelerdir. Probiyotikler sürekli çalışma halindedir ve güçlü kalmak için lif oranı zengin gıdalardan ve diğer gıdalardan prebiyotik almaya ihtiyaç duyarlar. Sadece probiyotik kolonileri desteklemekle kalmazlar aynı zamanda genel olarak da sağlığı güçlendirirler.
Prebiyotiklerin Diğer Faydaları Nelerdir?
Prebiyotiklerle ilişkilendirilen diğer faydalar metabolik destek, mineral emilimi, vitamin kullanımı, dışkılamayı kolaylaştırma ve bağışıklık sistemi faydalarıdır. Prebiyotikler kan şekerinin normal olmasına da yardımcıdır. Prebiyotikler herkesi farklı etkilediği için bağırsak sağlığının güncel hali incelenerek bireye verilecek prebiyotikler seçilmelidir. Bazı araştırmalara göre Crohn hastalığı veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi gastrointestinal hastalıklara sahip olan kişilerin prebiyotik alması durumlarını kötüleştirebilir.
Probiyotiklerin Faydaları Nelerdir?
Probiyotik bakteri sindirimi destekler ve uzun dönemli sağlığa büyük faydalar sağlar. Erken dönemlerde bile tüketimi önerilir çünkü bağırsak sağlığı çocukların gelişmesinde çok önemlidir. Probiyotikler enflamatuar bağırsak hastalıkları ve bağırsak sorunları için önerilmiştir. Ağız ve diş eti sağlığı da probiyotiklere olumlu yanıt verebilir. Antibiyotikler hangi bakterileri yok ettiklerini seçemediği için antibiyotik tedavisi sırasında probiyotik almak iç dengeyi sağlar.
Araştırmalara göre probiyotikler otoimmün hastalıklara ve polen, toz gibi maddelere olan hassasiyete yol açan mekanizmaları da baskılayabilir. Nefes alma kabiliyetinin probiyotik bakterilerden faydalandığı görülmüştür. Araştırmacılara göre probiyotikler gıdaların bağırsaktan geçme süresini kısaltır ve bu da daha düzenli bağırsak hareketleri anlamına gelir.
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda probiyotikler serotonin seviyelerine faydalı görülmüştür. Bu sayede anksiyete ve bilişsel kötüleşmeye karşı etkili olabilirler. Serotonin üretiminin %90’ı sindirim kanalında yapıldığı için bu sonuçlar pek şaşırtıcı değildir.
Prebiyotik ve Probiyotik Kaynakları
Prebiyotikler genellikle inülin gibi liflerden alınır. Probiyotik yoğurtlar genellikle inülin (prebiyotik) ve canlı aktif kültürler (probiyotik) içerirler. Prebiyotiklerin diğer iyi kaynakları arasında akasya zamkı, karahindiba yaprakları, sarımsak, kuşkonmaz, fasulyeler, yulaf yer alır.
En iyi bilinen iki probiyotik Lactobacillus ve Bifidobacteria’dır. Bunlar yoğurtta, kefirde ve Alman lahana turşusu, miso, tempeh gibi diğer fermente gıdalarda bulunur. Eğer bunları tüketmekten hoşlanmıyorsanız marketlerde satılan probiyotik ürünler bu bakterileri almak için çok kolay kaynaklardır. Ancak içerik kalitesinin çok değişebileceğini ve kaliteli bir marka seçmenin fark yaratabileceğini unutmayın.