Myristica fragrans
- Türkçe Adı: Muskat
- İngilizce Adı: Nutmeg
- En Sık Bulunduğu Bölgeler ve Genel Özellikleri: Aslen Molük adalarına ve Yeni Gine’ye özgü olan bitki, sonradan Endonezya, batı Hindistan ve diğer tropikal bölgelerde de yetiştirilmeye başlanmıştır.
Kullanılabilir kısımlar: Muskat tohumu ve bundan elde edilen yağ, medikal amaçlar için kullanılmaktadır.
İçeriğindeki Bileşenler:
- Muskat Tohumu: Uçucu yağ, sabit yağ (laurik, miristik, pentadekanoik, palmitik, heptadekanoik, stearik ve oleik asit), triterpen saponinler, steroller (beta sitosterol ve kampesterol başta olmak üzere birçok bileşen içermektedir.
- Muskat Yağı: Monoterpen hidrokarbonları (sabinen, alfa pinen, beta pinen), monoterpen alkoller (1,8 sineol), fenil propan deriveleri (miristisin, elemisin) ve sabit yağ başta olmak üzere birçok bileşen içermektedir.
Etkileri ve Kullanıldığı Durumlar: Bu bitkinin içerdiği uçucu yağda bulunan borneolün merkezi sinir sistemini uyarıcı etkileri olduğu düşünülmesine karşın, metilöglenol, isoöglenol, safrol, miristisin, 1,8 sineol, geranil asetat ve 1,8-p-metadien’in sedatif etkileri olduğu sanılmaktadır. Muskatın psikoaktif etkileri olabileceği, halüsinasyonlara, gerçek dışı hislere, öforiye (aşırı neşe) ve delüzyonlara neden olabileceği düşünülmektedir.
Muskat yağının antispazmodik (spazm giderici), antioksidan, hipotensif (tansiyon düşürücü), emetik (kusturucu), antibakteriyel ve antifungal (mantar öldürücü) etkileri olduğu sanılmaktadır. Bunun haricinde miristisin, ögenol ve isoögenol’ün prostoglandin aktivitesini engelleyerek antienflamatuar (iltihap ve yangı karşıtı) etki gösterdiği düşünülmektedir. Muskat yağında bulunan safrol maddesinin, farelerde karaciğer karsinomlarına (kanser) neden olabileceği görülmüştür. Ancak miristisin’in ise tümör oluşumunu engellediği ve sitokrom P450 enzim sistemini indüklediği (bu enzimlerin üretimini ve çalışmasını arttırdığı) görülmüştür.
Muskat halk arasında,
- Diyareyi durdurmak,
- Mide bulantısı, sindirim sistemindeki gaz birikimi ve gastrik spazmları kesmek,
- Sindirim sistemindeki mukozanın enflamasyonunu iyileştirmek,
- Çeşitli kanser türlerine karşı,
- Bazı böbrek hastalıklarına karşı,
- Uykusuzluğu gidererek uyumaya yardımcı olarak,
- Halüsinojen özelliğinden faydalanmak için (suistimal edilmekte),
- Menstürel akışı uyararak şiddetlendirmek için,
- Medikal aborsiyonu (düşük yapmayı) tetiklemesi için oral yoldan (ağızdan alınarak) kullanılmaktadır.
Muskat halk arasında,
- Analjezik (ağrı kesici),
- Romatizma ağrılarına karşı,
- Ağız yaraları ve diş ağrılarını gidermek için ise topikal olarak (sadece etkilenen bölgenin üzerine) kullanılmaktadır.
Muskat yağı kozmetik sanayinde, çeşitli kozmetik ürünlere hoş koku vermesi amacıyla kullanılmaktadır.
Kullanım Şekli ve Dozaj: Muskat yağının sindirim sistemini rahatlatması ve gaz birikimini gidermesi için kullanılacak günlük dozu 0,03 ml kadardır. Eğer mide bulantısı, gastrik şikayetler, kronik diyare gibi sindirim sistemi problemlerini gidermek için kullanılıyorsa 3-5 damla muskat yağını bir kesme şekere veya bir çay kaşığı bala damlatarak tüketmeniz tavsiye edilir. Muskat yağını diğer amaçlar için kullanacaksanız, günde 2-3 kez 1-3 damla kadar kullanmanız önerilmektedir.
Diş ağrısını kesmek için, 1-2 damla muskat yağını, ağrıyan dişin dişeti kısmına damlatmanız yeterli olacaktır.
Muskat yağını saklarken gün ışığından uzak tutmaya ve özellikle saklama koşullarının 25 C üzerine çıkmamasına dikkat etmelisiniz.
Güvenlik ve Yan Etkileri: Muskatın gıdalarda bulunan miktarının kullanımı güvenli kabul edilmekte olup, Amerikadaki gıdalarda kullanımı GRAS statüsündedir (güvenli)
Ancak muskatı, bir uzmana danışmadan kendi kendinize medikal amaçlar için kullanacaksanız, bu uygulama şeklinin güvenli olmadığını bilmelisiniz. Bu bitkinin özellikle gebeler tarafından kullanımı düşüklere neden olabileceğinden kontrendikedir (kullanılmamalıdır) Emziren kadınlar tarafından da kullanımı sakıncalıdır.
1-3 adet muskatı oral yolla aldığınızda, vücudunuzdaki biyotransformasyon sonucu amfetamin türevleri meydana gelebilir. Bu durum ise aşırı susama, mide bulantısı, yüzün kızarması ve hatta şişmesi, bilinçte değişimler, halüsinasyonlar gibi çok çeşitli yan etkilerin ortaya çıkmasını sağlayabilir. Ortaya çıkan sarhoşluk hali 2-3 gün kadar devam edebilir.
Diğer Bitkilerle / Gıdalarla / Gıda Takviyeleriyle Etkileşim:
- Safrol İçeren Bitkiler: Muskatı oral olarak kullanacaksanız, safrol içeren bitkilerle beraber kullanmamalısınız. Aksi takdirde safrol’ün meydana getirebileceği toksisite güçlenebilir. Safrol içeren diğer bitkiler: fesleğen, tarçın ve kamfor’dur.
İlaçlarla Etkileşim:
- Fenobarbital (Luminal): Oral olarak alınan muskat veya muskat yağı ile beraber kullanılan fenobarbitalin terapötik etkilerinin azalabileceği tahmin edilmektedir.
- Sitokrom P450 1A1 Substratları: Teorik olarak oral yolla alınan muskat veya muskat yağı ile beraber, P450 1A1 enzimi sayesinde metabolize olan ilaçları kullanıyorsanız, muskat ve bu ilaçlar etkileşime girebileceğinden, dikkatli olmanız tavsiye edilir. Bahsedilen ilaçlardan bazıları: klorzaksazon, teofilin, bufuralol
- Sitokrom P450 1A2 Substratları: Teorik olarak oral yolla alınan muskat veya muskat yağı ile beraber, P450 1A2 enzimi sayesinde metabolize olan ilaçları kullanıyorsanız, muskat ve bu ilaçlar etkileşime girebileceğinden, dikkatli olmanız tavsiye edilir.
- Sitokrom P450 2B2 Substratları: Teorik olarak oral yolla alınan muskat veya muskat yağı ile beraber, P450 2B2 enzimi sayesinde metabolize olan ilaçları kullanıyorsanız, muskat ve bu ilaçlar etkileşime girebileceğinden, dikkatli olmanız tavsiye edilir.
- Sitokrom P450 2B1 Substratları: Teorik olarak oral yolla alınan muskat veya muskat yağı ile beraber, P450 2B1 enzimi sayesinde metabolize olan ilaçları kullanıyorsanız, muskat ve bu ilaçlar etkileşime girebileceğinden, dikkatli olmanız tavsiye edilir.
Hastalıklar veya Durumlarla Etkileşimi:
Herhangibir etkileşim durumu rapor edilmemiştir.
Ayurveda’da Kullanılan İsmi: Jatiphala
Tadı: Acı
Kullanılan Kısımları: Tohum
Enerjetiği: Isıtıcı
Sindirim Sonrası Etkisi: Acı
Dosha’lar Üzerindeki Etkileri: Vata ve Kapha’yı azaltırken Pitta’yı arttırır
Genel Nitelikleri: Kanamayı durdurucu, karminatif (sindirim sistemini rahatlatıcı ve gaz birikimini giderici), sedatif (rahatlatıcı, yatıştırıcı), afrodizyak, uyarıcı
Özellikle Etkilediği Sistemler: Sindirim, sinir, üreme
Kullanım Alanları: Muskat, ince bağırsaklardaki emilimi arttırıcı, karın ağrısı ve sindirim sistemindeki gerginliği yatıştırıcı, diyareyi durdurucu, dizanterinin tedavisine yardımcı, uykusuzluğu giderici ve rahat uyumaya yardımcı, sinirsel gerginliği giderici ve kısırlığın tedavisinde kullanılan bir bitkidir.
Muskat özellikle ince bağırsaklardaki emilimi arttırmak için, kullanılabilecek en etkili bitkilerden biridir. Bahsedilen amaç için kakule ve zencefille kombine edildiğinde oldukça etkili olacağı düşünülmektedir. Özellikle sütün içerisine karıştırılarak içildiğinde, diyareyi durdurmak için de faydalı olacaktır.
Sindirim ve sinir sistemindeki fazla Vata’yı uzaklaştırmak için oldukça etkilidir. Zihni sakinleştirmek için kullanılabilecek en güçlü bitkilerden biridir. Özellikle uyumadan önce 500 mg muskat tozu, süte karıştırılarak içildiğinde deliksiz bir uykuya yardımcı olacaktır. Tamasik özelliğe sahip olan muskat, tıpkı haşhaş tohumları gibi fazla miktarda kullanıldığında, zihnin donuklaşmasına sebep olabilir.
Birdenbire idrara sıkışma ve erken boşalma gibi sorunları gidermek için kullanılan muskat, kas spazmlarını rahatlatmak için de kullanılmaktadır.
Bu bitki, gebelik ve yüksek Pitta durumlarında ve yüksek dozlarda kullanılmamalıdır. Ayurvedaya göre günlük kullanım miktarı 250-500 mg’dır ve öğütülerek tüketilmelidir. Özellikle 7,5 gramdan fazla tüketildiğinde toksik olabileceği bilinmektedir.