Sadece yediğiniz bir şeyle karaciğerinize yardımcı olmayı, hafif diüretik etkisiyle kanınızı arıtmayı, sisteminizi temizlemeyi, kilo kaybını etkilemeyi, cildinizi temizlemeyi, akneyi azaltmayı, bağırsak fonksiyonunu iyileştirmeyi, yüksek tansiyonu düşürmeyi veya engellemeyi, anemiyi önlemeyi, kandaki kolesterolü belki yarı yarıya düşürmeyi, yağlı gıdaları da azaltarak asit hazımsızlığını ve gazı bitirmeyi veya çok azaltmayı hayal edebiliyor musunuz? Ayrıca bu yediğiniz şeyin hiçbir negatif yan etkisi olmadığını ve size sadece fayda sunduğunu da düşünün.
Bu faydaları sağlayan gıdaların aynı zamanda hem salatalarda, hem çaylarda ve çorbalarda lezzetli olduğunu da söylersek geriye sadece sizin bolca tüketmeniz kalıyor. Söz konusu gıdaları girdiğimiz bahar aylarında doğa bol bol vermeye başladı bile.
Bu gıdalar acımtrak (bitter) tada sahip yeşilliklerdir. Koyu yeşil yapraklara sahip olan bu bitkilerin en güzel örnekleri lahana, karahindiba ve rokadır. Çoğu yeşillik gibi bunlarda da bolca vitamin bulunur ancak bitter yeşillikler sindirim için özellikle çok iyidir. Belki alışması zaman alabilecek güçlü bir aromaları vardır ancak sağlık faydaları kesinlikle bu çabanızın karşılığını verir.
Ayurveda’ya göre de 6 ana tat (tatlı, acı, ekşi, tuzlu, bitter, kekremsi) vücuttaki farklı etkilerle ilişkilidir. Ayrıca bilimsel araştırmalar da bitter bitkilerin vücuda fizyolojik faydalarını kanıtlamıştır.
Acımtrak bitkiler besleyicilik açısından çok güçlüdür. Bu bitkilerde A, C, K vitaminleri ve kalsiyum, potasyum, magnezyum gibi mineraller bolca bulunur. Folat ve lif içerirler, yağ ve sodyum içerikleri düşüktür. Beta karoten içeriği sayesinde cilt güzelliğini desteklerler, folat sayesinde sinir sistemini güçlendirirler, K vitamini sayesinde kan pıhtılaşmasını sağlıklı düzeyde tutarlar ve diğer bitkisel bileşenleri ile göz sağlığını desteklerler.
Sindirim sisteminde mucizevi etkileri vardır. Bitter gıdaların uyardığı tat alma cisimcikleri aynı anda enzim üretimini ve safra akışını uyarırlar. Bu da sindirimi iyileştirir. Yedikleriniz ne kadar iyi sindirilirse o kadar besin maddesi alırsınız. Eğer emilim sağlanamazsa ne yediğinizin bir önemi kalmaz. Bitter yeşilliklerdeki yüksek lif oranı atıkların sindirim sisteminden daha kolay atılmasına da yardımcıdır.
Ayrıca bitter yeşillikler karaciğerin doğal detoksunu sağlarlar. Bu da kolesterolü düzenler, hormonları dengeler, kanı temizler ve yağları metabolize eder. Özellikle yağlı gıdaları çok yiyenlerin bitter yeşillikleri de bolca tüketmesi önerilir.
Bitter sebzeler tat alma cisimciklerini dengeler ve aşırı iştahı köreltirler. Ayurveda daha iyi sağlık için 6 tada sahip gıdaların hepsinden tüketmemizi önerir. Günümüz beslenmesi ise sadece tatlı ve tuzlı gıdalara ağırlık vermektedir. Bitter yeşilliklerin iştahı köreltmesi kilo vermeyi de kolaylaştırabilir.
Bu yeşillikleri beslenmenize sokmak hiç de zor değildir. Alışveriş yaparken diri yapraklara sahip, mevsiminde olan yeşillikleri seçin. Kara lahana, kıvırcık lahana, turp yaprağı ve hardal yaprağı Ekim’den bahara kadar mevsimindedir. Pazı ve pancar yaprağı bahardan sonbahara kadar büyür. Karahindiba yaprakları bahar ve yazın mevsimindedir.
Yeşillikler buzdolabında 2-3 gün bekleyebilir ancak en iyisi mümkün olan en kısa sürede kullanmaktır. Bunları pişirmeye hazırlamak için bolca suda yıkayın ve saplarını kesin. Acımtrak tadı azaltmak için az miktarda yağ ve tuzla soteleyebilirsiniz. Pişirirken deniz tuzu ve iyi kalite yağ katmak tatlarını yumuşatır, sindirimlerini ve emilimi kolaylaştırır.
Bu bahar aylarında deneyebileceğiniz bazı acımtrak yeşillikler şunlardır:
- Roka
- Acı Marul
- Rapini (Brokoli Rabe)
- Karahindiba Yaprağı
- Hindiba
- Kıvırcık Hindiba (Frisee)
- Lahana
- Mizuna
- Hardal Yaprağı
- Isırgan
- Kırmızı Hindiba
- Tatsoi
- Turp Yaprağı
- Su Teresi