Sağlıklı kadınların en yaygın kadınsal problemlerinden biri premenstural sendromdur (PMS). Premenstural sendrom (PMS) regl öncesindeki 7-14 gün içinde meydana gelerek, değişken ruh hali, baş ağrısı, alt karın bölgesinde şişkinlik, depresyon, göğüslerde hassasiyet, şekerli gıdalara aşırı düşkünlük, kramplar, sinirlilik ve kilo alımı gibi çeşitli semptomlarla kendini belli eder. Yapılan istatistiki çalışmalar, kadınların %60’ının PMS belirtileri gösterdiğini ortaya koymaktadır.
PMS birçok sağlıklı kadında meydana geldiği ve oldukça sık görüldüğü için, batı tıbbı, bu durumun doğal ve hormonal bir durum olduğunu söyler. Bu nedenle günümüzde pek çok kadın, PMS şikayetleri yaşamakla beraber, bunu kanıksayarak çaresizce kabul etmiş durumdadır. Fakat akla şöyle sorular gelmektedir: "Sağlıklı bir kadın vücudundaki doğal hormonal döngüler, neden kadına sıkıntı versin? Bu doğal döngüler sonucu neden kadınlar acı çekmek zorunda kalsın?” Elbette ki doğa, yaradılış itibarıyla kadına sıkıntı çektirmeyecek kadar adaletli ve eşit olmalıdır… O halde neden PMS bu kadar yaygın?
Bu konuda bir çok teori olmasına karşın en yaygın teoriler şunlardır:
- Hem doğaya, hem de kendi doğamıza uygun şekilde yaşamamamız,
- Dengeli ve sağlıklı beslenmeyip, yeterli besin maddesi tüketmememiz,
- Stresli hayat tarzı,
- Vücudun enerjetik dengesinin bozulması,
- Hormonel düzensizlikler,
- Depresyon, anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıkların PMS’i tetiklemesi,
- Altta yatan fakat varlığı bilinmeyen diğer hastalıkların varlığı vs…
Yukarıdaki teorileri göz önüne aldığımızda biz kadınlar olarak PMS konusundaki çaresizliğimizi kabullenmek yerine, risk faktörlerini ortadan kaldırarak, alternatif doğal yöntemlerle PMS semptomlarının üstesinden gelebiliriz…
PMS’in Türleri Var mıdır?
PMS’nin dört temel türü mevcuttur:
Anksiyete, sinirlilik, değişken ruh hali, alınganlık gibi psikolojik semptomları kapsar.
Şekerli gıdalara düşkünlük, halsizlik, uyuklama ve baş ağrısı semptomlarını kapsar.
Vücutta şişkinlik (özellikle karın bölgesinde), kilo alımı ve meme hassasiyeti gibi semptomları kapsar.
Depresyon, zihinsel karışıklık, unutkanlık, IQ’da belli oranda düşüş gibi zihinsel ve psikolojik semptomları içerir.
Yukarıdaki türler bazen karma olarak da bulanabilir. Yani bir kadın PMS’in hem "A tipi”ni hem de "D tipi”ni yaşıyor olabilir. Yukarıdaki tiplere ait semptomlar haricinde bazı kadınlarda ciltte sivilcelenme ve çeşitli cilt bozuklukları da görülmektedir.
PMS Tedavisi İçin Alternatif ve Doğal Yöntemler
Oregon Naturopatik Tıp Koleji’nde dekan olan Tori Hudson PMS’e karşı uygulanacak bir beslenme programında taze meyvelerin, sebzelerin, kepekli tahılların, baklagillerin, fındık, badem gibi kuruyemişlerin ve balığın mutlaka bulunması gerektiğini söylemektedir. Rafine şeker, aşırı protein, süt ürünleri, yağlar, tuz, kafein ve tütün gibi zararlılardan ise kaçınmanın gerekliliğini vurguluyor.
Her gün üç ana öğün ve üç ara öğün olacak şekilde düzenli ve sağlıklı gıdalardan oluşan beslenme tarzının PMS semptomlarını büyük ölçüde azaltabileceğini söyleyen Hudson, uzun saatler boyunca yemek yenmediğinde, kan şekerinin düştüğünü ve vücudun daha fazla adrenalin üreterek gerginlik ve sinirlilik hali ortaya çıkartabileceğini ekliyor. Sonuç olarak da PMS semptomları şiddetleniyor…
- Uygun Besin Takviyelerinin Kullanımı:
a- Vitamin B kompleksi (B vitamininin tüm alt türleri), depresyonu önlemede yardımcı ve diüretik etki göstererek vücuttaki ödemi atmaya, şişkinliği gidermeye yardımcıdır.
Yapılan bir klinik araştırmada, PMS semptomlarından şikayetçi 70 kadına düzenli olarak B6 vitamini takviyesi verilmiştir. Elde edilen sonuçlar ise şunları göstermiştir:
- Depresyon belirtileri gösteren kadınlardan %60’ının psikolojik açıdan rahatladığı ve belirgin ölçüde düzeldiği,
- Baş ağrısından şikayetçi olanların %81’inin,
- Şişkinliği ve ödemi olanların %60’ının;
- Sinirli olanların %56’sının,
- Uyuşukluğu olanların %52’sinin,
- Meme hassasiyeti olanların %52’sinin daha iyi hissettikleri rapor edildi.
B kompleks vitaminleri alımının haricinde aşağıdaki gıda takviyelerinin kullanımları da tavsiye edilmektedir ve PMS semptomlarını azaltmak için hekimler tarafından da reçete edilmektedir:
b-Günde 2 kez 500 mg kalsiyum ve magnezyum alımı kasılmaları ve krampları azaltır. PMS’in bir çok semptomuna karşı etkili olduğu düşünülmektedir.
c-Vitamin E ve çinko’nun PMS semptomlarını azaltmada etkili oldukları gösterilmiştir.
d-Yapılan bir klinik araştırma, akşam alınan çuha çiçeği yağının (omega 6, gamma-linolenik asit GLA için bir kaynak) sinirliliği, şişkinliği, meme hassasiyetini ve yorgunluğu azalttığı gösterilmiştir. Bazı klinisyenler akşam alınan çuha çiçeği yağının, balık veya eikosapentaenoik asit desteği (EPA) ile birlikte alındığında PMS semptomlarına karşı daha etkili olduğunu söylemektedirler.
Yapılan araştırmalar, uygun egzersizin PMS semptomları yaşayan kadınlar için yararlı olabileceğini göstermektedir. Egzersiz esnasında vücut, gerginliği, ağrıyı ve anksiyeteyi azaltan bir madde olan "endorfin” salgılar. Egzersiz aynı zamanda dolaşımı hızlandırır, şişkinliği ve meme hassasiyetini de hafifletir. Haftada üç kere 30 dakika boyunca hızlı yürümek PMS semptomlarını önemli ölçüde azaltabilir.
PMS’e karşı en etkili olduğu düşünülen egzersiz türleri:
- Orta tempolu yürüyüş (açık havada ve doğa yürüyüşleri daha etkilidir),
- Kardiyo egzersizleri (yürüme, bisiklet, kross vs..),
- Yoga (her türü),
- Pilates (hem aletli hem mat pilatesi),
- Yüzme (özellikle deniz tuzu ve magnezyum gibi mineraller kasları gevşetir ve gerginliği alır)
David Hoffmann PMS’nin genel, uzun süreli tedavisi için hayıt tohumunu öneriyor. Hayıt tohumunu toz haline getirerek, çay şeklinde ya da gıda takviyesi şeklinde tüketebilirsiniz. Bu bitki, regl ağrılarının ve bir çok PMS semptomunu gidermeye yardımcı olmasının yanı sıra, düzensiz adet görenler için birebirdir. Vücuttaki hormonal mekanizmayı düzenleyerek adeti düzene sokar.
David Hoffman, kısa süreli şikayetler, sinirlilik hali ve anksiyete belirtileri için takke çiçeğini (skullcap); su tutma, ödem ve şişkinliğe karşı "karahindiba”yı, kramplara karşı ise için kramp kabuğu (Viburnum opulus) öneriyor.
Evergreen Homeopatik Tıp Merkezi Direktörü ve Alternatif Tıp NIH Paneli üyesi Jennifer Jacobs, PMS ve adet sorunlarıyla ilgili şunları söylüyor: "PMS ve kadın sağlığı sorunları hormonal kökenli ve multisistemik rahatsızlıklardır (bir çok vücut sistemini etkileyen). Homeopati, bu rahatsızlıkların fiziksel, zihinsel ve duygusal temellerini tedavi ettiği için son derece etkili bir yöntemdir. Homeopati derin yapısal dengesizlikleri tedavi ederek sorunu kökten çözer ve bunu yaparken önceden denenmiş, güvenli ve etkili yolları tercih eder.”
Çin tıbbında, PMS "kan durgunluğu problem” olarak kabul edilir. Nailini Chilkow, Lie. Çin tıbbının düzensiz adet dönmelerini nasıl gördüğünü şöyle açıklıyor."Eğer adet döngünüz 21 günden daha az ise, sisteminizde çok fazla ısı var demektir, çok fazla kanamanız olur. Eğer dönemleriniz 33 ila 35 gün dayanıyorsa, biz buna sisteminiz çok soğuk diyoruz.” Çin tıbbı Akupunktur ve bitkiler yardımıyla bu sorunların üstesinden gelmeyi amaçlar.
Ayurveda, tüm rahatsızlıkları vata, pitta ve kapha olarak adlandırılan üç temel doşanın dengesizliğinden sorumlu tutar. Vata enerjisi adet dönemindeki kan akışını ve rahim içi endometriyal duvarın atılımını yönlendirir. Vata doşa dengesizliği durumunda ruh halinde bozulmalar, ağlama eğilimi, uykusuzluk, anksiyete ve kabızlık gibi semptomlar kendini gösterir. Dengesizliği düzeltmek için, düzenli günlük rutinler oluşturmak, iş yükünü azaltmak, dinlenmeyi ve uykuyu arttırmak, meditasyon yapmak ve beslenmeye bir daha yağ katmak, tatlı gıdalar tüketmek (fakat rafine şeker değil), tuz ve tahıl gibi pişirilmiş sıcak gıdalar almak gerekir.
Pitta enerjisi adet döneminde hormonal değişikliklerden sorumludur. Dengesizliği sonucu öfke, kafa karışıklığı, cilt döküntüleri ve ishal gibi semptomlar kendini gösterir. Dengesizliği düzeltmek için, A tipi davranışları azaltmak (aşırı faaliyet ve aşırı performans), düzenli günlük rutin oluşturmak, meditasyon yapmak, baharatlı ve yağlı gıdalardan, yapay maddelerden, çikolatadan, kafeinden ve alkolden kaçınmak gerekir.
Kapha enerjisi adet döneminde menstrual akışın içeriğinden sorumludur. Dengesizliği kendini sıvı retansiyonu (tutulumu), göğüslerde şişkinlik, kilo alma ve uyuşukluk olarak gösterir. Dengesizliği düzeltmek için egzersizi arttırmak, ekşi ve tatlı gıdalardan kaçınmak, baharatlı yiyecekleri ve baklagilleri arttırmak gerekir.
Dr. Lonsdorf genel iyi alışkanlık olarak insan enerjisinin düştüğü saatlerde uyuyup (akşam 22:00), sabah enerjinin yükseldiği saatlerde kalmayı (6:00’da)öneriyor.
PMS İçin Aromaterapi Banyoları:
Aromaterapi eğitimcisi Erich Keller’e göre aşağıdaki esans yağı banyoları, PMS’yi rahatlatmaya yardımcı olabilir. Aromaterapi yağları eklediğiniz banyo suyunuzda en az 20 dakika boyunca dinlenin.
- Menstrual kramplar ve ağrılar: 4 damla adaçayı, 3 damla mercanköşk, 2 damla nane
- Kas gerginliği: 4 damla biberiye, 2 damla mercanköşk, 3 damla lavanta
- Toksisite: 2 damla sardunya, 2 damla biberiye, 2 damla ardıç veya 3 damla kekik, 2 damla biberiye, 1 damla lavanta, 1 damla nane
- Uykusuzluk: 4 damla neroli, 2 damla roman papatyası
- Ruhsal karışıklık: 6 damla limon, 2 damla limon otu, 2 damla lavanta
- Yorgunluk: 6 damla biberiye, 2 damla bergamot
- Stres: 6 damla buhur, 4 damla paçuli, 2 damla bergamot, 3 damla lavanta