Polygonum bistorta
- Türkçe Adı: Kurt pençesi
- İngilizce Adı: Bistort
- En Sık Bulunduğu Bölgeler ve Genel Özellikleri: Avrupa, kuzey Amerika ve Asya’ya özgü, otsu bir bitkidir.
Kullanılabilir kısımlar: Bitkinin medikal amaçlar için en sık kök kısmı kullanılmakla beraber, yaprak kısmı da daha nadir olarak kullanılmaktadır.
İçeriğindeki Bileşenler: Taninler (kateşin taninleri, gallo taninler), nişasta ve birçok bileşen içeren bu bitkinin hakkında çok fazla araştırma mevcut olmadığından, bileşenlerin hepsi aydınlatılmamıştır.
Etkileri ve Kullanıldığı Durumlar: Kurt pençesi yaklaşık %15-21 oranında tanin içermektedir. Taninler, bitkinin dokuları büzerek kanamayı durdurucu etkilerinden sorumludurlar. Ayrıca taninler vücuttaki mukozanın (ağız, burun, bağırsak vs.. gibi dokuları kaplayan, salgı üretimi yapan dış yüzey) nemlenmesini sağlarlar.
Ancak %10’dan fazla tanin içeren bitkilerin mide ve bağırsak sisteminde rahatsızlıklara, böbrek ve karaciğer hasarlarına yol açabilme ihtimali olabileceği düşünülmektedir.
Hayvan denekler üzerinde yapılan çalışmalarda çelişkili sonuçlar ortaya çıkmıştır. Bu deneylerde taninlerin hem karsinojenik (kanser oluşumuna neden olabilen) hem de anti-karsinojenik (kanser oluşumunu önleyici) etkileri olabileceği görülmüştür. Yüksek tanin oranına sahip bitkileri oral yoldan çok uzun süreli kullanan kişilerde özofageal (yemek borusunda) ve nazal (burun bölgesinde) kanser oluşma riski arttığı saptanmıştır.
Kurt pençesi halk arasında özellikle sindirim bozukluklarında ve diyareyi durdurmak için oral yoldan (ağızdan) alınır. Ayrıca kanamayı durdurucu özelliği nedeniyle iç kanamaların durdurulmasında da kullanılmaktadır.
Bu bitki ağız ve boğaz enfeksiyonları ile yaralarının tedavisinde topikal olarak (sadece etkilenen bölgeye) uygulanmaktadır.
Kullanım Şekli ve Dozaj: Bitkinin kökü çay olarak demlenerek tüketilebilir. Ya da toz haline getirilmiş kök kısmı, kremlere veya topikal preparatlara katılarak, topikal olarak (etkilenen bölgenin üzerine) kullanılabilir.
Oral olarak kullanılabilecek günlük doz bazı kaynaklarda 2-3 gram, bazı kaynaklarda ise 3-9 gram olarak belirtilmekle beraber, çeşitli kaynaklarda farklı dozaj miktarları mevcuttur. Ancak birçok kaynakta tipik bir dozaj şekli belirtilmemiştir.
Güvenlik ve Yan Etkileri: Kurt pençesinin kullanımının güvenilirliğine dair oldukça az araştırma yapıldığından, bu bitkinin oral kullanımının güvenilirliğine ilişkin herhangibir veri mevcut değildir.
Diğer Bitkilerle /Gıdalarla / Gıda Takviyeleriyle Etkileşim:
- Tanin İçeren Bitkiler: Teorik olarak kurt pençesinin yüksek oranda tanin içeren diğer bitkilerle beraber kullanımı, diğer bitkilerin bileşenlerinin çökelmesine neden olabilir.
İlaçlarla Etkileşim:
- Oral Alınan İlaçlar: Kurt pençesi gibi yüksek oranda tanin içeren bitkilerin, oral alınan (ağızdan alınan) ilaçların çökelmesine neden olabileceği düşünüldüğünden, bahsedilen ilaçlar ve kurt pençesini gün içinde farklı zamanlarda almaya dikkat ediniz.
Hastalıklar veya Durumlarla Etkileşimi:
Herhangibir etkileşim durumu bilinmemektedir.
Tadı: Kekremsi
Kullanılan Kısımları: Kök
Enerjetiği: Serinletici
Sindirim Sonrası Etkisi: Acı
Dosha’lar Üzerindeki Etkileri: Pitta ve Kapha’yı azaltırken, Vata’yı arttırır.
Genel Nitelikleri: Kanamayı durdurucu, diüretik (idrar söktürücü), alteratif (kan temizleyici),
Özellikle Etkilediği Sistemler: Karaciğer, bağırsaklar
Kullanım Alanları: Doğu herbalizminde bu bitki yaygın olarak kanama ve vajinal akıntıyı durdurmak, dişeti çekilmelerini tedavi etmek için kullanılır.
Kurt pençesi iç kanamaları durdurmanın yanı sıra diyareyi durdurmak için de kullanılabilen bir bitkidir. Bunun haricinde defne meyvesi, mürrüsafi ve nane gibi bitkilerle beraber, dişeti iltihabını gidermek için harika bir ağız yıkama suyu olarak kullanılabilir.
Kurtpençesi, defne meyvesi, mürrüsafi, ekinezya ve tarçınla karıştırılıp toz haline getirildiğinde, diş eti çekilmelerinin tedavisinde kullanılabilecek, doğal bir diş tozu olarak kullanılır.
Bu bitki oturma banyosu şeklinde uygulandığında, vajinal akıntıları tedavi etmek için de kullanılmaktadır.