Sesamum indicum
- Türkçe Adı: Susam
- İngilizce Adı: Sesame seeds
- En Sık Bulunduğu Bölgeler ve Genel Özellikleri: Susam genel olarak dünya genelinde özellikle tropik ve yarı tropik bölgelerde yetişebilen yaklaşık 50-100 cm boyunda otsu bir bitkidir.
Kullanılabilir kısımlar: Tohum kısmı
Etkin Maddeler: Sabit yağ (oleik asit, linoleik asit, palmitik asit, stearik asit), lignanlar (sesamin sesamolin), steroidler (beta sitosterol ve kampesterolü de içeren steroller)
Etkileri ve Kullanıldığı Durumlar: Özellikle gıda endüstrisinde kullanılan susam, yüksek linoleik asit, E vitamini, A vitamini, B vitamini içeriğinden dolayı oldukça besleyicidir. Yağlı doğası sayesinde kabızlığa karşı kullanılabileceği gibi cilde uygulandığında da cilde de nem kazandırır. Bunun dışında harici kullanımında kabuklanma gibi durumlarda, romatizmal rahatsızlıklarda ve ciltteki şişmeler gibi sıkıntılarda faydalı olabilir.
Kullanım Şekli ve Dozaj: Kabızlığa karşı kullanılacak miktarı 30-60 gr. arasındadır. Topikal kullanımı ise genellikle güvenli olarak kabul edilir.
Dikkat: Susamı saklarken ışıktan koruyunuz.
Güvenlik ve Yan Etkileri: Uygun miktarda kullanımı gayet güvenli olarak bilinmektedir.
Ayurveda’da Kullanılan İsmi: Tila
Tadı: Tatlı
Kullanılan Kısımları: Tohum
Enerjetiği: Isıtıcı
Sindirim Sonrası Etkisi: Tatlı
Doshalar Üzerindeki Etkileri: Vata’yı azaltırken Kapha ve Pita’yı arttırır. Fazla miktarda kullanımı "ama”yı da arttırabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
Genel Nitelikleri: Besleyici tonik özellikli, yenileyici ve gençleştirici (rejuvenatif), nemlendirici, laksatif (kabızlığı giderici)
Özellikle Etkilediği Sistemler: Solunum, sindirim, boşaltım, kadın üreme sistemleri
Kullanım Alanları: Ayurveda’da susam tohumları genellikle kronik öksürük, zayıf akciğerler, kronik kabızlık, hemoroid, dizanteri, amenore (adet görememe), dismenore (ağrılı adet görme), diş çürüklerini önleme, saç kaybı, zayıf kemikler, osteoporoz (kemik erimesi), aşırı zayıflık, hastalık sonrası nekahat dönemi gibi durumlarda ve rahatsızlıklarda kullanılabilir.
Susam tohumları Vata tipi kişiler için yenileyici bir tonik olmanın yanı sıra dişler ve kemikler için de oldukça faydalıdır. Siyah susam tohumları beyaz susam tohumlarından daha fazla güneş enerjisi içerdiğinden daha yararlıdır.
Susam yağı da susam tohumları ile hemen hemen aynı özelliklere sahiptir ve özellikleri genel olarak zeytinyağı ile benzerlik gösterir. Eşit miktarda ıhlamur suyu ve susam yağı karıştırılırsa yara, yanık ve ülserlere uygulanabilir. Bunun haricinde kafur, kakule ve tarçın ile karıştırılarak baş bölgesine uygulandığında migreni ve baş dönmesini yatıştırıcı özellik gösterebilir. Sayılanlardan başka susamın karaciğer ve böbrekleri nemlendirici, sırt ağrısı ve eklem gerginliklerini giderici etkileri de vardır.
Kuru öksürük, astım ve akciğer hastalıklarının tedavisi için toz haline getirilmiş susamın içine bir tutam karabiber, bir miktar zencefil suyu ve bal katarak günde üç kez bir çorba kaşığı almanız önerilir.
Toz haline getirilmiş susam tohumlarından macun yapılarak direk etkilenen bölge üzerine uygulanabilir. "Satvic” özelliğinden dolayı yogilerin kullanımı için tavsiye edilebilen bir gıda maddesidir. Susam tohumunu günlük 9-30 gr kadar kullanabilirsiniz.
Çince İsmi: Hei Zhi Ma
Genel Nitelikleri: Besleyici, yenileyici, teskin edici, laksatif (kabızlığı giderici)
Etkilenen Organ Meridyenleri: Karaciğer, böbrek
Kullanım Alanları: Susam tohumu böbrek ve karaciğerdeki yin’i besler. Baş dönmesi, erken saç beyazlaması, kulak çınlaması, görme bulanıklığı ve hastalık sonrası bitkinlik durumlarında faydalıdır. Ayrıca kabızlığı gidermede de etkilidir. Günlük tavsiye edilen kullanım miktarı 9-30 gram kadardır. Susam diyare olan kişilerde kullanılmamalıdır.