Ayurveda, Evren ile Insanın birbirine ayna oluşunu, uyumunu ve paralelliğini öğretir. Insan evrenin küçük bir modelidir. Her insanın içinde bir kâinat bulunur. Buna mikrokozmos diyoruz. Evrenin kendisine de makrokozmoz.
Bu tıpkı bir meyvenin her bir tohumunda bütün ağacın bilgisinin saklı durması gibidir. Dolayısı ile her tohum özünde bir ağaçtır.Ayurveda, sağlık ve hastalık kavramlarını da bu doğrultuda değerlendirir. Kişinin sağlığı evrenle, yani çevresi ile olan ilişkisine bağlıdır, der. Ayrıca çevrenin bilinç seviyesi de kişiyi doğrudan etkiler. Bireysel ve evrensel ruh ile bilinç, enerji ve madde birbirlerine direk bağlıdırlar.
Ayurveda Yaşam Bilgisi'ne göre, her insanın 4 biyolojik ve ruhsal içgüdüsü vardır. Bunlar dini, ekonomik, üretken ve özgürlük içgüdüsü'dür.Dengeli ve iyi bir sağlık bu içgüdülerden üçünün gerçekleşmesinin temelidir. Ayurveda ise bu noktada önem kazanarak, genel sağlığın geliştirilip korunması ve dengesizliklerin kökten giderilmesine yardımcı olan tıbbi ve metafiziksel olarak tedavi eden Yaşam Bilimi'dir. Tüm tedavi sistemlerinin Ana'sı olarak kabul edilir.
Ayurveda, insanın sağlığı, mutluluğu ve yaratıcı gelişimini esas alır.Ayurveda bir Yaşam tarzı'dır. Doğa'nın ritmi ile uyumlu yaşama yoludur. Bunun için önce doğa'nın ritmini anlamak ve bilmek gerekir. Fizyolojimiz, doğa'nın ritmine uyarak onunla aynı frekansa gelmeye başlar ve böylece dengelenir. Insan özünde sağlıklı ve mutlu olmaya programlanmış olarak yaratılmıştır. Dolayısı ile gerçek tedavi, fizyoloji'de ki birikmişleri boşaltarak arındırmak ve iç zekânın normal işlevini görebilmesini sağlamaktan ibarettir.
Tıpkı bir nehrin içinde biriken taş, kum ve dalların suyun akışını engelleyeceği gibi. Nehir'de ki çöpleri boşalttığımızda su kendiliğinden akmaya başlar. Su gideceği yönü bilir , yolu açık olduğundaysa kolaylıkla o yöne doğru akar. Fizyolojimiz de aynı bu şekilde çalışır. Biraz önce de dediğimiz gibi, içimizde ki evren (mikrokozmos) dışımızda ki evrenin (makrokozmos) küçük bir kopyasıdır. Ayurveda, Yoga ve Tantra çok eskilere dayanan öz disiplin sistemleridir ve üçü de birbirini tamamlayan yakın ilişki içerisindedirler.
Ayurveda-Yoga-Tantra
Yoga Yaratıcı ile birleşme ve bütünleşme yoludur, Tantra enerjiyi yönlendirerek Hakikat'e ulaşmanın en direk yoludur ve Ayurveda ise Yaşam Bilimidir.Bu üçü de kişinin kendini tanıması ve yenilenmesini sağlayan yöntemlerdir.Insanın ruhsal tekâmülünde Ayurveda temel, Yoga beden ve Tantra da baş'ı temsil eder. Yoga ve Tantra, yani ruhsal düzeyleri deneyimleyip anlayabilmek için, işe önce Ayurveda'yı anlamaya çalışarak, yani temelden başlamak önemlidir. Beden zihin ve bilincin gelişimi ve dengesi için bu üç ayağın da anlaşılıp günlük hayatta uygulanıyor olması gerekir.