Bates Yöntemi - Kökeni

Göz yuvarlağını çevreleyen kasları eğiterek görüşü düzeltmeyi amaçlayan bir yöntemdir.

Bates Yöntemi

Bates yöntemi, 20. yüzyılın ilk dönemlerinde göz doktoru William Horatio Bates tarafından popüler hale getirilmiştir. Yöntem, Bates’in görme sorunlarını düzelteceği, böylelikle de gözlüklere ve kontak lenslere olan ihtiyacı ortadan kaldıracağı terapötik göz egzersizlerini içerir. Hastalar yakını görememe (hipermetrop), uzağı görememe (miyop, miyop tedavisi) ve astigmatlık gibi sorunların üstesinden gelmek üzere göz kaslarını güçlendirmek ve eğitmek amacıyla göz egzersizleri uygularlar. Bates yöntemi görme sorunlarının fizyolojik ve psikolojik yorgunluklara bağlı olduğunu ve bu nedenle de gözlük takmakla iyileşmeyeceğini ileri sürer. Dinlenme ve egzersiz birleşiminden oluşan yöntemin gözleri onardığını ve geliştirilmiş birkaç egzersizin göz kaslarını güçlendirmeyi ve yeniden eğitmeyi amaçladığına inanmaktadır. Egzersizler basittir ancak Bates iyileşme sağlanabilmesi için disiplin ve her ayrıntıya dikkat etmenin gerekli olduğuna vurgu yapar. Bates yönteminin bazı temel egzersizleri aşağıda açıklanmıştır.

Avuçlama
Avuçlama görme sistemini sakinleştirmeyi amaçlar. Bu egzersizde, hastalar gözlerini yumar ve onları, parmakları alınları üzerinde çapraz gelecek şekilde avuçlarıyla kapatırlar. Eller çukurlaştırılmalıdır böylelikle göz yuvarlarına herhangi bir baskı uygulanmaz. Sonraki adımda, hasta gözlerini açmalı ve ışığın girip girmediğine bakmalıdır. Işık giriyorsa eller hareket ettirilmeli böylelikle hiç ışık girmeyecek hale getirilmeli ve gözler yeniden kapanmalıdır.Kişinin elinin sıcaklığı, bütün ışığın kesilmesiyle birleşince gergin bir çift göz yuvarlağını rahatlatacaktır. Bir masanın etrafında oturmak iyi bir avuçlama pozisyonudur. Kişi masaya bir yastık koyabilir, kollarını dinlendirebilir ve ellerinin çok yüksek ya da çok alçakta olup olmadığını kontrol edebilir. Sırtüstü pozisyonda, dizler dikilmiş ve ayaklar yere düz basar halde durmak da iyi bir pozisyondur. Avuçlama sırasında, hastalar gündoğumu ya da okyanus gibi rahatlatıcı bir manzara hayal etmelidir. Association for Vision Education sitesine konulan, egzersizlerin bir tasviri avuçlamanın 5-10 dakikalık seanslar halinde, günde en az bir kez yapılmasını önermektedir. Eğer bu tatsız bulunursa, kişi günde 20’ye kadar her biri 15 nefes süren daha ufak seansları deneyebilir. Avuçlama aynı zamanda gözler yorgun ve sulanmış olduğunda da yardım edebilir.

Sallama
Sallamanın amacı gözleri dikkatli bakmamaları için eğitmektir. Bates dikkatli bakmadaki sabitliğin gözler için kötü olduğunu ileri sürer. Bu egzersizi yapmak için, hasta sabit bir nesne üzerine odaklanmalı sonra başını ya da tüm vücudunu iki yana sallamalıdır. Nesneye bakmayı sürdürürken gözlerini değil yalnızca başını sallamalıdır.

Test Kartı Egzersizi
"Yapa yapa öğren" fikrine dayanan bu egzersiz göz eşeli üzerinde çalışmaya dayanır. Hastalardan bir harfin üzerine odaklanmaları, sonra gözlerini kapatmaları ve birkaç saniye siyah harfi kafalarında canlandırmaları istenir. Birkaç seans sonra, Bates harflerin daha koyu ve berrak olacağını ileri sürer.

Güneşlenme
Güneşlenme ışık hassasiyetini azaltmayı amaçlar. Bates güneşin terapötik bir etkisi olduğuna inanıyordu, bu nedenle de hastalardan gözlerini kapamaları ve güneşe yüzlerini dönmeleri isteniyordu. Yalnızca sabahları ya da akşamları ve sadece kısa süreli olarak güneşlenilmesi tavsiye ediliyordu.

Merkezileştirme
Merkezileştirme ya da merkezi sabitlemenin amacı gözün içine tek seferde çok fazla görüntü alarak kendini yormaması için eğitilmesini amaçlar. Bu egzersiz gözleri bütün bir resimden ziyade tek bir noktaya odaklanmak üzere eğitilmesini içerir. Göz için, bir görüntü alanının ortasında, görüntünün en keskin olduğu bir nokta belirlenir. Bu egzersiz insanların bu noktaya bakmak üzere eğitilmesini amaçlar. Hastalardan bir nesneye bütün olarak bakmaları yerine -Bates bunun gözün fiziksel yeteneklerinin ötesinde olduğunu öne sürmekteydi- ona parça parça bakmaları istenmiştir. Bates bütün bir resme bakmanın görüşün bozulmasına neden olacak şekilde yorgunluk yarattığına inanmaktadır. Bu aslında başlı başına bir egzersiz değil, daha ziyade hastaların gün boyunca yapmaları istenen bir şeydir.

Renk Günleri
Bu egzersiz tüm günü belli bir renge odaklanarak geçirmeyi içerir. Bir renge bakarken, hastalardan biçime değil renge odaklanmaları istenir. Renkler her gün değişir. 

Bates yöntemine ilgi duyan kişiler, yöntem üzerine eğitim almış bir profesyonele para ödeyerek ondan egzersizleri öğrenebilir ya da bu yöntemi herhangi bir bedel ödemeden kitaplardan veya internetten okuyabilirler. Bates iyileşmenin, sorunun derecesine ve kişinin kendini egzersizleri yapmaya ne kadar verdiğine göre farklılık göstereceğine inanmıştır.
Yöntem 1860 yılında Newark, New Jersey’de doğan Bates tarafından tasarlanmıştır. 1885’te tıp derecesini almış ve New York’ta doktorluk yapmaya başlamıştır. Yıllar geçtikçe, kırılma kusurunun neden olduğu miyop gibi göz hastalıklarının belirgin bir neden olmaksızın iyileştiğini ya da kötüleşebildiğini fark etmeye başlamıştır. Bu gözleme dayanarak, geleneksel göz doktorluğunun temel bir ilkesini, bir kişide miyop gibi bir kırılma kusuru varsa, bunu düzeltmenin tek yolunun gözlük takmak olduğunu söyleyen prensibi sorgulamaya başlamıştır.

Geleneksel göz doktorları merceğin gözün odaklamasından sorumlu olduğuna inanırken, Bates gözü çevreleyen kasın gözün odaklanmasına neden olduğunu ileri sürer. Nitekim geleneksel göz doktorları miyop gibi sorunlar için düzgün biçimde odaklanmakta başarısız olan göz merceğini suçlarken, Bates ise göz yuvarını çevreleyen kastaki fonksiyon bozukluğunun buna neden olduğuna inanmıştır. Bates bu sonuca katarakt hastalarına göz ameliyatı uyguladıktan ve bu hastalardan bazılarının göz mercekleri çıkartıldıktan sonra bile gözlük kullanmadan uzağı görebildiklerini fark ettikten sonra varmıştır. Böylelikle miyop gibi kırılma kusurlarında göz merceğinin rol oynamadığı saptamasını yapmıştır.

Bu noktada, Bates meslektaşlarından ayrılmış ve dikkatini gözü çevreleyen kas üzerinde yoğunlaştırmıştır. Göz sorunlarını, gözün insanın gelişim sürecinden geri kaldığı ve okumayı olanaklı kılacak şekilde evrimleşmediğine inanarak, zayıf evrimleşmeye bağlayan bir bakış açısına ulaşmıştır. Aynı zamanda gözlerin tasarlandığından daha uzun saatler boyunca çalışmasına neden olan yapay ışıklar konusundaki sorunları da suçlu bulmuştur. Bates evrimin bu ufak hatasına çözüm getirmek üzere görme kaslarını yeniden eğitmek için bir dizi egzersiz geliştirmiştir.

Bates göz yorgunluğunun görüşü bozduğuna inanmıştır ve tedavisi ise basittir: Göz kaslarının da diğer herhangi bir kas gibi optimal performansına ulaşması için dinlenme ve egzersiz periyotlarına ihtiyacı vardır. Gözün biçimini kontrol eden altı ufak kasın fonksiyonu üzerine odaklanmıştır. Bu kaslar gerginleştiğinde gittikçe yorgun düşmekte ve bu durum miyop, hipermetrop, astigmat ve göz tembelliğine neden olmaktadır.

Yöntem, Bates’in ölümünden (1931) sonra, yazar Aldous Huxley, Bates’in programını iki ay uyguladıktan sonra körlük derecesinde bozukluktan gözlüksüz kitap okuyabilecek seviyeye gelmesiyle övündüğü zamanlarda epey takdir toplamıştır.
Bates yönteminin bir avantajı tedavinin rahatlatıcı olmasıdır. Aynı zamanda, eğer hastalar programa sadık kalırsa ve gözde iyileşme sağlanırsa, numaralı gözlükleri kullanmayı bırakacak kadar fayda sağlayabilir, gözlükler, lensler ve kontak lens çözümleri için bir ömür boyu harcayacakları paradan kurtulabilirler. Tedavi aynı zamanda, herhangi başka bir ameliyat gibi pahalı olan ve riskler barındıran refraktif cerrahiden çok daha az invaziftir.
İnsanların bu teorinin test edilmediğini ve vakitlerini bu egzersizlerle harcıyor olabileceklerini akılda tutmaları gerekir. Bu yöntemin katarakt, glakom ve diğer göz hastalıklarında uygun tıbbi tedavinin yerini alabileceği düşünülmemelidir.

Yöntemin herhangi bir yan etkisi yoktur ancak hastaların solar retinite neden olan güneşlenme egzersizleri yaparken ya da kalıcı hasara yol açan retina iltihabı olmamaları için özen göstermeleri gerekir.
Her ne kadar Bates yöntemi 100 yıl önce tasarlanmış olsa da, hiçbir zaman klinik bir ortamda test edilmemiştir. Faydalarını ispat etmek için, en fazla anekdot biçiminde kanıtlar mevcuttur. Bates’in dönemindeki geleneksel göz doktorları, günümüzdekiler gibi onu göz ardı etmişlerdir. Geleneksel göz doktorları göz kaslarının değil göz merceklerinin odaklanmadan sorumlu olduğunu ve bu nedenle de bir dizi egzersizle düzeleme sağlanamayacağı düşüncesini savunur. Geleneksel göz doktorları miyop gibi sorunların anatomik durumlar olduğuna ve göz kaslarının güçlendirilmesiyle giderilemeyeceğine inanır.

Philip Pollack’ın da The Truth About Eye Exercises adlı kitabında belirttiği gibi Bates takdir belgelerini ve başarılı tedavileri anlatan vaka öykülerini teorisinin sağlam olduğuna dair bilimsel kanıtlar olarak kullanmıştır. Pollack aynı zamanda Bates’i ender durumları normlar gibi gösterdiği, bunları kendi yöntemlerini haklı çıkarmak üzere kullandığı için onu suçlamaktadır. Bates yöntemi geniş bir kullanım alanı bulmamıştır ve genellikle tıbbi kuruluşlar tarafından da kabul görmemiştir. A.Woodham, Health Education Authority Guide to Complementary Medicine and Therapies adlı kitabında bu konudaki tıbbi konsensusun, "göz egzersizleri bazı durumlarda görüşü iyileştirebilir, ancak bunun için kişinin kendini çok fazla adaması ve sebat etmesi gerekir. Mucize beklenmemelidir” şeklinde olduğunu belirterek uyarıda bulunmuştur.

Eğitim ve Sertifikasyon
Bates yöntemi gibi doğal şekilde gözleri iyileştiren teknikler genellikle davranışsal optometristler ya da görme terapistleri tarafından öğretilmektedir. Görme terapistlerinin optometri üzerine eğitim almış olması gerekmez. Buna karşın, yöntem üzerine kurslar veren Bates Association for Vision Education tarafından eğitilmiş uygulayıcı optometristler bulmak da mümkündür. 

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye