Streptokok Boğaz Ağrısı - Nedir

Ağrıya sebep olan bakteriyel bir boğaz enfeksiyonudur.

Streptokok Boğaz Ağrısı

Streptokok boğaz ağrısı, boğazda ağrı ve kaşıntı hissine neden olabilen bakteriyel bir boğaz enfeksiyonudur. Viral bir boğaz enfeksiyonu ile karşılaştırıldığında, streptokok boğaz ağrısı belirtileri genellikle daha şiddetlidir. Bununla birlikte boğaz ağrılarının sadece küçük bir kısmı streptokok enfeksiyon sonucudur.

Birkaç nedenden ötürü streptokok boğaz enfeksiyonunu saptamak önemlidir. Eğer tedavi edilmezse, streptokok enfeksiyon bazen böbrek iltihaplanması ve romatizmalı ateş gibi komplikasyonlara neden olabilir. Romatizmalı ateş, eklemlerde ağrı ve iltihaba, deri döküntüsüne ve hatta kalp kapakçıkları hasarına bile yol açabilir. Streptokok boğaz enfeksiyonu genellikle 5 ila 15 yaşları arasında görülür ancak her yaştan insanı etkiler. 
Streptokok boğaz enfeksiyonunun nedeni Streptococcus pyogenes veya A grubu streptokok olarak bilinen bakteridir. Streptokok bakteriler son derece bulaşıcıdır. Enfeksiyonu olan biri öksürdüğünde ya da hapşırdığında havadan damlacıklar yoluyla veya paylaşılan yiyecek veya içecekler yoluyla yayılabilirler. Ayrıca kapı kolu veya diğer yüzeylerden bulaşan bakteriler burun veya ağıza taşınabilir.

Risk faktörleri
Streptokok boğaz enfeksiyonu riskini çeşitli faktörler artırabilir:
  • Genç yaş: Streptokok boğaz ağrısı, sıklıkla 5-15 yaş arasındaki kişilerde görülür.
  • Mevsim: Streptokok boğaz enfeksiyonu yılın herhangi bir zamanında oluşabilse de sonbaharın sonları ve ilkbaharın başlarında yayılma eğilimindedir. İnsan grupları yakın temas içinde olduğunda streptokok bakterisi çoğalır. Bu enfeksiyon okullar, çocuk bakımı yuvaları veya aile üyeleri arasında kolayca yayılır.
  • Boğaz ağrısı
  • Yutma güçlüğü
  • Bazen beyaz irin lekeleri veya çizgileri ile birlikte kırmızı ve şişmiş bademcikler
  • Yumuşak veya sert damakta (ağız çatısının arka alanı) küçük kırmızı noktalar.
  • Boyundaki hassas lenf bezlerinde (nodlar) şişme ve hassasiyet 
  • Ateş 
  • Baş ağrısı
  • Deri döküntüsü
  • Mide ağrısı ve özellikle de küçük çocuklarda bazen kusma
  • Yorgunluk
Bu belirti ve bulguların birçoğunun görülmesi ancak streptokok boğaz enfeksiyonunun mevcut olmaması mümkündür. n nedeni viral bir enfeksiyon ya da başka bir tür hastalık olabilir. Doktorların streptokok boğaz enfeksiyonu için özel testler yapmasının nedeni budur. Boğaz ağrısı olmadan da boğazda streptokok bakterinin olması mümkündür. Bazı insanlar streptokok bakterisi taşırlar, bakteri onları hasta etmez ancak diğerlerine bakteriyi geçirebilirler.

Doktora Ne Zaman Gidilmelidir
  • Burun akması gibi soğuk algınlığı belirtileri olmaksızın boğaz ağrısı
  • Lenf bezlerinde hassasiyet ve şişmeye eşlik eden boğaz ağrısı
  • 48 saatten daha uzun süren boğaz ağrısı
  • Büyük çocuklarda 38,3 C'den daha yüksek olan veya 48 saatten daha uzun süren ateş
  • Deri döküntüsü
  • Solunum problemleri veya tükürük dahil olmak üzere yutma güçlüğü
  • Streptokok teşhisi konulmuş olmasına rağmen, 24 ila 48 saat boyunca antibiyotik alımından sonra iyileşme görülmemesi
  • Streptokok enfeksiyonun ardından, üç hafta gibi uzun bir süre sonra ortaya çıkan ateş, eklemlerde kızarıklık veya şişme, nefes darlığı ya da deri döküntüsü, romatizmalı ateşin göstergeleri olabilir.
  • Streptokok enfeksiyondan bir haftadan uzun süre sonra idrarın kola renginde olması, böbrek iltihabına (poststreptokokal glomerülonefrit) işaret edebilir.
Testler ve Teşhis
Doktorlar boğaz ağrısının nedenini teşhis etmek için genellikle fiziksel muayene ve laboratuvar testleri kullanır. Muayene sırasında, doktor ateş ve lenf bezlerinde büyüme gibi streptokok boğaz enfeksiyonu belirtilerini arayacak ve boğaz ile bademciğin iyi bir görünümünü elde etmek için muhtemelen dil basacağı kullanacaktır. 

Doktor, bademciklerde irin veya beyaz çizgiler, şişme ya da kızarıklık olup olmadığına bacaktır. Yumuşak veya sert damakta (ağız çatısının arka alanı) küçük kırmızı noktalar da olabilir. Bu işaretler bir enfeksiyon belirtisi olsa da, tek başına viral ya da bakteriyel olup olmadığını göstermez. Aslında, bazı viral boğaz enfeksiyonları streptokok bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan daha kötü görünebilir.

Bu nedenle doktor, streptokok bakteriler de dahil olmak üzere, bakterilerin varlığını kontrol etmek için muhtemelen aşağıdaki testlerden birini veya birkaçını kullanır:
  • Boğaz kültürü: Bu test için boğazın arka kısmına steril bir çubuk sürtülerek bademciklerden salgı örneği alınır. Bu ağrılı bir işlem değildir ancak kısa bir öksürmeye neden olabilir. Daha sonra bakterilerin varlığının tespiti için laboratuvarda örneğe kültür yapılır, ancak sonuçların alınması iki günü bulabilir.
  • Hızlı antijen testi: Boğaz kültürü için bekleme süresi ya da ulaşılabilirliğin olmaması gibi nedenlerle doktor çubukla alınan örnek üzerinde hızlı antijen testi yapabilir. Bu test, boğazda yabancı maddelere (antijenler) bakarak dakikalar içinde streptokok bakterileri tespit edebilir. Test sonuçları streptokok bakteriler için pozitif olursa antibiyotik tedavisi hemen başlayabilir. Ancak hızlı streptokok testinin bir dezavantajı vardır. Bu test bazı streptokok boğaz enfeksiyonlarını teşhis edemeyebilir. Bu nedenle pek çok doktor hala, özellikle de hızlı antijen testi sonuçları negatif olduğunda, boğaz kültürü kullanmaktadır.
  • Hızlı DNA testi: Daha yeni olan bu hızlı testler bir gün veya daha kısa sürede boğaz sürüntüsünden streptokok boğaz enfeksiyonunu tespit etmek için DNA teknolojisi kullanır. Bu testler, boğaz kültürü kadar doğrudur ve sonuçlar daha çabuk çıkar.
Streptokok boğaz ağrısı tedavisinde enfeksiyonu iyileştirmek, belirtileri hafifletmek ve yayılmasını önlemek için bir takım ilaçlar mevcuttur.

Antibiyotikler 
Doktor aşağıdakiler gibi bir oral antibiyotik reçete edebilir:
  • Penisilin: Bu ilaç, streptokok boğaz enfeksiyonu nedeniyle yutma zorluğu veya kusma sorunu yaşayan kişilere enjeksiyon yoluyla verilebilir.
  • Amoksisilin: Bu ilaç, penisilin ile aynı ailedendir ancak tadı daha iyi olduğundan ve çiğnenebilir tablet formları da bulunduğundan çocuklar için sıklıkla tercih edilen bir seçenektir.
Hastanın penisiline alerjisi varsa, doktor aşağıdakileri reçete edebilir:
  • Sefaleksin (Keflex) gibi bir sefalosporin 
  • Eritromisin
  • Azitromisin (Zithromax)
Bu antibiyotikler, belirtilerin süresi ve şiddetini azaltmanın yanı sıra, komplikasyon riski ile enfeksiyonun yayılma olasılığını da azaltır. Tedavi başladıktan sonra, sadece bir ya da iki gün içinde hasta kendini daha iyi hissetmelidir. Aksi durumda doktora başvurulmalıdır.

Antibiyotik tedavisindeki çocuk iyi hissederse ve ateş yoksa artık enfeksiyon bulaşıcı durumdan çıktığından, genellikle tedavi başlangıcından 24 saat sonra, okula ya da çocuk yuvasına dönebilir. Ancak ilaçların tümü bitirilmelidir. İlacı kesmek enfeksiyonun nüksetmesine ve ateşli romatizma, böbrek iltihabı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Belirti Hafifleticiler 
Antibiyotiklere ek olarak, doktor boğaz ağrılarını dindirmek ve ateşi azaltmak için bazı reçetesiz ilaçlar önerebilir:
  • İbuprofen (Advil, Motrin, diğerleri)
  • Asetaminofen (Tylenol, diğerleri)
Potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir hastalık olan Reye sendromu riski nedeniyle küçük çocuklar ve onlu yaşlardaki gençlere aspirin verilmemelidir. Asetaminofen kullanımında da çok dikkatli olunmalıdır. Yüksek dozlarda alındığında, karaciğer sorunlarına neden olabilir. Etiketteki yönergeler okunmalı ve bunlara uyulmalıdır. 

Komplikasyonlar
Streptokok boğaz enfeksiyonun kendisi tehlikeli olmasa da, bazen tedavi edilse bile, ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Streptokok bakteriler yayılarak aşağıdaki bölgelerde enfeksiyona neden olabilir:
  • Bademcikler
  • Sinüsler
  • Cilt
  • Kan
  • Orta kulak 
Streptokok enfeksiyonu diğer iltihaplı hastalıklara yol açabilir:
  • Deri döküntüsü ile karakterize bir hastalık olan Scarlet ateşi (Kızıl)
  • Böbrek iltihabı (poststreptokokal glomerülonefrit) 
  • Romatizmalı ateş (kalbi, eklemleri, sinir sistemi ve cildi etkileyebilecek ciddi bir hastalıktır)
Yaşam Tarzı ve Ev Tedavileri
Çoğu durumda, antibiyotikler enfeksiyona neden olan bakteriyi hızla yok edecektir. Bu esnada, streptokok boğaz enfeksiyonu belirtilerini hafifletmek için aşağıdaki ipuçları denenebilir:
  • Bol bol dinlenmek: Uyku, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur. Streptokok boğaz enfeksiyonu varsa, mümkünse işe gidilmemelidir. Eğer hasta olan çocuk ise, hiçbir ateş belirtisi kalmayana, kendisini iyi hissedene ve en az 24 saatlik antibiyotik tedavisini tamamlayana kadar evde tutulmalıdır.
  • Bol bol su içmek: Ağrıyan boğazı nemli tutmak yutmayı kolaylaştırır. Bol su içmek aynı zamanda dehidrasyonu önlemeye de yardımcı olur.
  • Yatıştırıcı gıdalar yemek: Boğazı yatıştıracak olan yiyecekler arasında et suları, çorbalar, elma, pişmiş tahıl, patates püresi, yumuşak meyve, yoğurt ve yumuşak pişmiş yumurta yer alır. Hatta yutmayı kolaylaştırmak için gıdalar bir blender ile püre haline getirilebilir. Soğuk şerbet, donmuş yoğurt ya da donmuş meyve parçaları gibi çok soğuk gıdalar da yatıştırıcı olabilir. Baharatlı gıdalar ya da portakal suyu gibi asitli yiyecek ve içeceklerden kaçınmak gerekir.
  • Ilık tuzlu su ile gargara yapmak: Büyük çocuklarda ve erişkinlerde, günde birkaç kez gargara yapmak boğaz ağrısını rahatlatmaya yardımcı olabilir. 235 mililitre ılık su ile 4 çay kaşığı sofra tuzu karıştırılır. Gargara sonrası sıvıyı tükürmesi gerektiği çocuklara anlatılmalıdır.
  • Bir hava nemlendiricisi kullanmak: Havayı nemlendirmek rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir. Nem müköz zarı koruyarak boğazın kurumasını ve daha fazla tahriş olmasını önler. Serin sis nemlendiricileri tercih edilmeli ve günlük olarak temizlenmelidir çünkü bazı nemlendiricilerde bakteri ve küfler çoğalabilir. Salin (tuzlu) burun spreyleri de müköz zarı nemli tutmaya yardımcı olur.
  • İrritanlardan (tahriş edici maddeler) uzak durmak: Sigara dumanı ağrılı bir boğazı tahriş edebilir ve bademcik iltihabı gibi enfeksiyonların olasılığını artırabilir. Ayrıca, boğaz ve akciğerleri tahriş edebileceğinden boya ya da temizlik ürünleri kaynaklı gaz ve dumanlardan da uzak durulmalıdır.
  • Hasta bir çocuk için basit ve yorucu olmayan etkinlikler planlamak: Çocuğun streptokok boğaz enfeksiyonu test sonuçları pozitifse, okula veya çocuk yuvasına dönmeden önce en az 24 saat süreyle antibiyotik alması gerekir. Çocuk evde kalırken basit ve yorucu olmayan etkinlikler planlamak faydalı olacaktır.
  • Eller temizlenmelidir. Uygun el yıkama, her türlü enfeksiyondan korunmak için en iyi yoldur. Su ve sabun ya da alkol bazlı el dezenfektanı kullanarak, düzenli olarak elleri temizlemenin ve doğru el temizliğini çocuklara öğretmenin önemli olmasının nedeni budur.
  • Ağız kapatılmalıdır. Çocuklara öksürürken ya da hapşırırken ağızlarını kapatmaları öğretilmelidir.
  • Kişisel eşyalar paylaşılmamalıdır. Streptokok boğaz enfeksiyonu varsa, bardak, gözlük veya yemek araç gereçleri gibi kişisel eşyalar paylaşılmamalıdır. Bu eşyalar dikkatlice sıcak sabunlu suda veya bulaşık makinesinde yıkanmalıdır.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye