Bunyon - Nedir

Bunyon, ayak başparmağının dibinde çıkan anormal kemiksi tümsektir.

Bunyon

Bunyon, ayak başparmağının dibindeki eklemde, parmak ile ayak tarak kemiğinin birleştiği bölgede meydana gelen çıkıntıya ve şekil bozukluğuna verilen addır. Bunyon, ayakkabının yan-iç kısmında kızarıklık, şişkinlik, çıkıntı, ödem ve bazen de ağrı ile kendini belli eder. 

Bunyonun oluşum nedeni olarak, aslında mevcut bölgedeki kemik dokusunun aşırı büyüdüğü için dışarı çıkıntı yapması olduğu düşünülse de bu tam olarak doğru değildir. Bunyonda asıl problemin başparmağın deforme olması sonucu başparmak ve tarak parmakları arasındaki eklem bölgesinin ayakkabıyla daha hissedilir şekilde temas etmesi ve sürekli temas ile baskı sonucu, bu eklem bölgesinde bursa adı verilen ve kemiklere destek olarak koruyan yapının enflamasyonu (iltihap, yangı) olduğu düşünülmektedir. Bunyon büyüyerek ayakkabıyla daha çok temas eder hale geldiğinde ise enflamasyon, şişkinlik, ağrı ve hassasiyet daha da artmakta olup, kısır bir döngüye girilebilir. Bunun sonucu ise hastaların kendilerine uygun ayakkabı bulmaları oldukça zorlaşır. Bunyona "halluks valgus” adı da verilmektedir.

Bunyonun oluşması için birçok sebep olmasının yanı sıra en sık rastlanan sebebi ayak yapısına uygun olmayan çok sıkı ayakkabıların giyilmesidir. Bunun yanı sıra bunyon genetik olabileceği gibi artrit gibi hastalıklar nedeniyle de meydana gelmiş olabilir.

Bunyonun ayak küçük parmağının ayakkabıyla temas eden yan-dış kısmından meydana gelen daha küçük türleri ise bunyonet olarak adlandırılır.

Bunyon önceden de bahsedildiği gibi ayak başparmağının ya da ayak başparmağı ile ayak tarak kemiklerinin birleştiği eklem bölgesinin iç-yan kısmının ayakkabı ile artan teması sonucu deforme olmasıyla bu bölgedeki bursa adlı yastıkçıkların enflamasyonu (iltihap, yangı) nedeniyle oluşur. Ayrıca vücut ağırlığının ayak bölgesine uygunsuz dağılımı sonucu ayak baş parmağı bölgesinde meydana gelen basınç da aynı şekilde bunyon oluşumuna sebep olabilir.

Bunyon oluşumunun temel nedenleri şunlardır:
  • Yüksek topuklu ya da sıkı ve ayak yapısına uygun olmayan ayakkabılar,
  • Sivri topuklu ayakkabılar,
  • Genetik olarak aktarılmış ayak yapısı modeli,
  • Ayak zedelenmeleri ve hasarları,
  • Ayaktaki doğumsal deformiteler,
  • Özellikle enflamatuar ve dejeneratif artrit türleri,
  • Ayak bölgesine aşırı yük binmesine neden olan çeşitli meslekler vs..

Bunyonun en belirgin belirtileri şunlardır:
  • Ayak başparmağının dibindeki çıkıntı şeklinde şişkinlik,
  • Ayak başparmağının dibinde ödem, kırmızılık, ağrı ve yanma hissi,
  • Bahsedilen bölgedeki derinin kalınlaşıp nasırlaşması,
  • Bahsedilen bölgeye bası yapıldığında şiddetlenen ağrı hissi,
  • Giyilen ayakkabıların hemen hepsinin bahsedilen bölgeye bası yaparak rahatsızlığa neden olması,
  • İlgili bölgede devamlı ya da ara ara tekrarlayan ağrı, batma, sızı, yangı gibi hisler,
  • Baş parmağı hareket ettirmede zorlanma vs.

Tedavi seçenekleri halluks valgusun şiddetine ve hastanın hissettiği ağrıya göre değişkenlik göstermektedir. Öncelikle koruyucu tedavi yöntemleri uygulanarak ağrının şiddetinin azaltılması için uğraşılır. Ancak kullanılan yöntemler işe yaramazsa cerrahi operasyona ihtiyaç duyulabilir.

Bazı koruyucu tedavi yöntemleri şunlardır:

Ayakkabı değişimi: Eski şık ama ayağınızın yapısına uygun olmayan ayakkabılarınızdan vazgeçerek rahat, ortopedik ve özellikle taraklı ayaklar için tasarlanmış ayakkabı seçimi tavsiye edilir.

İlaç Tedavisi: Ağrının şiddetli olduğu durumlarda ağrıyı kontrol altına almak için bazı ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Bunun yanı sıra doktor tarafından uygun görülürse kortizon içerikli bir ilacın kullanımı, ağrının yanı sıra ödemi azaltmakta da faydalı olabilir.

Ayakkabı Destekleri: ayakkabı içerisine yerleştirilebilen yastıkçıklar ilgili bölgedeki baskıyı azaltabileceğinden ağrıyı hafifletmenin yanı sıra rahatsızlığın daha da ilerlemesini engeller.

Eğer yukarıdaki yöntemlerin hiçbiri ağrı ve semptomları yeterince azaltıp hastayı rahatlatamıyorsa, ya da hasta ilgili rahatsızlığı estetik açıdan çok büyük bir sıkıntı olarak görüyorsa, cerrahi operasyon tercih edilebilir.

Bunyon tedavisinde ilk adım, etkilenen alandan mümkün olduğunca fazla baskıyı kaldırmaktır. Geceleri uyurken ayak başparmağını diğer parmaklardan ayırmak için bir sünger ped kullanılabilir. Çeşitli bantlama teknikleri, ayağı yeniden hizalamak ve var olabilecek sürtünmeyi azaltmak için faydalı olabilir. Çoğu hastaya dinlenmeleri ya da ayakları üzerine daha az basınç bindirecek egzersizler yapmaları tavsiye edilir.

Bunyonları olan kişiler ayak başparmağı için yeterince alanı olan ayakkabılar giymelidir. Yüksek topuklu ayakkabılar ve sıkı çoraplar giymekten kaçınılmalıdır. Sandalet iyi bir seçimdir. Ayakkabılar, daha fazla konfor sağlamak için esnetilebilir veya etkilenen alan üzerinde baskıyı hafifletmek için özel olarak uyarlanabilir. Ayağı rahatlatmak için ara ara ayakkabılar çıkarılmalıdır. Sargılar ve pedler bunyonu ayakkabının neden olduğu basınçtan korumaya yardımcı olabilir.

Ayakkabı taban destekleri bunyon üzerindeki baskıyı azaltabilir. Ayak başparmağı eklemini yeniden hizalayabilen ateller veya özel ayakkabı destekleri (ortez), birçok bunyonda etkilidir. Bu destekler aşırı pronasyonu düzeltebilir, böylece başparmağın üzerine sürekli basınç binmez.

Bir fizik tedavi uzmanı ya da masaj terapisti tarafından derin friksiyon masaj tekniklerinin uygulanması dolaşımı artırmada, enflamasyonu azaltmada ve yumuşak doku gelişimini önlemekte yararlı olabilir. Fizik tedavi aynı zamanda bunyon oluşumunu yavaşlatmaya ya da geri çevirmeye yardımcı olacak ultrason gibi faydalı yaklaşımlar da sunabilir.

Bir çalışmada koruyucu bir ped ile Kadife çiçeği bitki ekstresi kullanmanın bunyonun boyutunda ve bunyona bağlı ağrıda azalmaya yol açtığı görülmüştür. Kullanılmış bir papatya çayı poşetini bunyon üzerine uygulamak yararlı olabilir. Papatya yağı veya papatya içeren bir krem ile masaj yapmak da rahatlama sağlayabilir. Homeopatik ilaç Calcarea phosphorica, kemik oluşumunun dengelenmesinde ve yeniden şekillenmesinde yararlı olabilir. Etkilenen ayağı ılık suda bekletmek ağrıyı azaltabilir. Etkilenen ayağın yükseğe kaldırılması ve bunyona buz ve kompresyon tatbik etmek ise özellikle egzersiz sonrası faydalı olabilir. Bunyon ağrılı olursa günde iki – üç kez buz uygulanarak şişme azaltılabilir. 

Diyet takviyeleri ve diyet değişiklikleri bunyon tedavisinde faydalı olabilir. Bunyonlardan kaynaklanan bursitin tedavisinde yararlı olabilecek vitaminler arasında A, B kompleks, C ve E vitaminleri sayılabilir. Protein alımını artırmak da faydalı olabilir. Kabaca ağrının oluştuğu yer dalak meridyeni olduğundan, belirtilerin tedavisinde akupunktur da yararlı olabilir. 

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye