Hazımsızlık (Dispepsi) - Nedir

Dispepsi halk arasında hazımsızlık olarak bilinen bir sindirim sistemi problemidir.

Hazımsızlık (Dispepsi)

Dispepsi halk arasında hazımsızlık olarak bilinen bir sindirim sistemi problemidir. Aslına bakılırsa dispepsi başlı başına bir rahatsızlık olmaktan çok, sindirim sistemindeki bozukluklar nedeniyle meydana gelen bir semptomdur. Hazımsızlıkta, yemek yenilmesi sonucu midede meydana genel şişkinlik, gaz birikmesi, ağrı ve doluluk hissi kişiyi rahatsız etmektedir. Hazımsızlık her öğünden sonra görülebildiği gibi ara ara da meydana gelebilmektedir.

Hazımsızlık, gastrit ve gastroözofageal reflü gibi diğer sindirim sistemi rahatsızlıkları sonucu ortaya çıkabilir. Bazen de dispepsinin oluşumu için altta yatan ve tespit edilebilen başka bir rahatsızlık mevcut değildir. Altta yatan ciddi bir rahatsızlığın olmadığı dispepsi türü, "fonksiyonel dispepsi” olarak adlandırılır  ve batı ülkelerindeki nüfusun yaklaşık %15’ini etkiler.  Fonksiyonel dispepsi, bazı basit hayat değişiklikleri sayesinde giderilebilir.
Daha önce de bahsedildiği gibi dispepsi diğer hastalıklar tarafından oluşabilir, bazı ilaçların kullanımı sonucu meydana gelebilir, ya da altta yatan organik bir neden olmaksızın görülebilir. Aşağıda dispepsinin oluşumunda etkili olan bazı nedenler sıralanmıştır:

A) İlaç Kullanımı: Aşağıdaki ilaçların kullanımı dispepsiye neden olabilir:
  • Aspirin ve aspirine benzer ağrı kesiciler,
  • Bazı antibiyotikler,
  • Kortizon içerikli bazı steroid ilaçlar,
  • Kinidin gibi anti aritmik özelliği olan bazı kalp ilaçları,
  • Bazı tansiyon ilaçları,
  • Östrojen içerikli ilaçlar ve bazı doğum kontrol ilaçları,
  • Demir içeren bazı ilaçlar vs..
B)Bazı rahatsızlıklar: Aşağıdaki rahatsızlıklar dispepsiye neden olabilir:
  • Ülser,
  • Gastroözofageal reflü (GERD),
  • Gastrit,
  • Gastroparezi (midenin normal boşalamaması durumu),
  • İrritabl bağırsak sendromu,
  • Çeşitli mide enfeksiyonları,
  • Kronik bağırsak iskemisi,
  • Çeşitli parazitler,
  • Mide kanseri,
  • Nadir görülen bazı hastalıklar (Porfiri, ailevi Akdeniz ateşi vs..),
  • Safra yolları ve karaciğer ile ilgili hastalıklar vs..
C)Yaşam tarzı: Aşağıdaki durumlar dispepsiye neden olabilir. Ancak altta yatan belirli bir nedenin olmadığı dispepsi durumlarının tümü aşağıdaki sebeplerden ötürü olmayabilir:
  • Çok hızlı yemek yemek,
  • Çok fazla miktarda yemek yemek,
  • Özellikle oldukça yağlı yiyeceklerin tüketilmesi,
  • Fazla alkol kullanımı,
  • Sigara kullanımı,
  • Stres ve yorgunluk,
  • Anksiyete ve depresyon,
  • Yemek yerken çok fazla hava yutulması vs…

Dispepsinin en temel belirtileri:
  • Karın bölgesinin üst kısmında ağrı (göbek deliğinin yukarısında),
  • Geğirme,
  • Mide bulantısı ve/veya kusma,
  • Az miktarda yenilmesine karşı aşırı doygunluk hissi,
  • Midede şişkinlik hissi,
  • İştah kaybı,
  • İstenmeyen kilo kaybı vs.. semptomlar temel semptomlardır

Eğer dispepsinin altında gastroözofageal reflü ya da gastrit gibi etkenler yatıyorsa, altta yatan hastalık tedavi edildiğinde dispepsinin tedavisi de gerçekleştirilmiş olur.

Altta yatan organik bir hastalığın bulunmadığı dispepsi türünde H. Pylori taraması yapılarak bu bakterinin bulunup bulunmadığı araştırılır. Eğer bu bakteri bulunmuşsa tedavisi şöyledir:

H. pylorii Bakterisini Öldürebilmek İçin Kullanılan Antibiyotikler: Eğer dispepsinin nedeni bahsedilen bakteriyse o zaman bu bakterinin mideden temizlenebilmesi için uygun antibiyotikler ve bazı ilaçlar kombine edilerek kullanılır. Genellikle tedavi için tek bir ilaç kullanımının etkili olmamasının nedeni, bu bakterinin kullanılan antibiyotiklere direnç gösterebilen inatçı bir bakteri olmasıdır. Ayrıca tedavi süreci genellikle en az 2 haftadır ve daha kısa süreli tedaviler pek etkili olmamaktadır. H. Pylorii tedavisinde kullanılabilen antibiyotiklerden bazıları: amoksisilin, klaritromisin, metranidazol, tetrasiklin vs…

Eğer dispepsinin altında yatan başka bir hastalık mevcut değil ve hastada H. Pylorii bakterisi de saptanamamışsa o zaman hekim midedeki asit salgısını düzenlemeye yönelik bazı ilaçlar reçete edebilir. Bunun haricinde alkol, sigara, kafein gibi maddelerin tüketiminden kaçınılmalı, hekimin önerdiği özel bir diyet uygulanmalıdır. Bunların haricinde doktorun önereceği  sık ve az yemek yemek, yatmadan en az 3 saat önce yemek yemek vs.. gibi bazı ufak hayat tarzı değişikliklerinin yapılması da zorunludur.

Mide ağrısının ve ilişkili belirtilerin tedavisinde alternatif tedaviler etkili olabilir. Kronik ve açıklanamayan mide ağrıları yaşayan kişiler mutlaka bir hekime danışmalıdır.

Bitkiler
Aşağıdaki bitkisel tedaviler mide ağrılarının tedavisine yardımcı olabilir:
  • Agav (Agave americana) tentürü
  • Asafoetida (Ferula asafoetida) tentürü
  • Kimyon (Cumin cyminum) tohumu lapası
Rahatsızlığın nedeni gaz olduğunda aşağıdaki bitkiler kullanılabilir:
  • Melek otu (Angelica archangelica) infüzyonu
  • Anason (Pimpinella anisum) infüzyonu
  • Kedi nanesi (Nepeta cataria) çayı
  • Yulaf sapı (Avena sativa) çayı
Gaza eşlik eden ya da artan mide asidi üretimine bağlı sindirim güçlüğü aşağıdaki bitkilerle yatıştırılabilir:
  • Ararot (Maranta arundinacea) infüzyonu
  • Aynısefa (Calendula officinalis) ve eşekkulağı kökü çayı
  • Kakule (Elettaria cardamomum) tozu
  • Rezene (Foeniculum vulgare) infüzyonu
  • Kasnı (Ferula gummosa) infüzyonu: asit sindirim güçlüğü
  • İzlanda likeni (Cetraria islandica) infüzyonu
  • Hatmi (Althaea officinalis) çayı
  • Su rezenesi (Filipendula ulmaria) çayı
  • Hint Karaağacı (Ulmus fulva) tozu ya da çayı
Aşağıdaki bitkiler mide ağrısına ve rahatsızlığına neden olan şu bozuklukları yatıştırılabilir:
  • Asya kırmızı ginseng (Panax ginseng) çayı ya da tentürü: Mide ağrısı ve şişkinliği
  • Papatya (Chamomilla recutita) çayı: Mide bozulması, gaz ve mide spazmı
  • Yaban elması (bitki kürü): Sağlıksız yiyeceklerden kaynaklanan mide ağrıları
  • Gilaburu (Viburnum opulus) infüzyonu: Mide spazmı
  • Karahindiba (Taraxacum officinale) kökü çayı ya da tentürü: Mide-göğüs yanması, mide ağrıları ve gaz
  • Mürver (Sambucus nigra) çayı: Mide ağrısı
  • Zencefil (Zingiber officinale): Çiğ ya da çay olarak tüketilebilir.
  • Melisa (Melissa officinalis) çayı: Spazm, gaz ve şişkinliği yatıştırır.
  • Meyan (Glycyrrhiza glabra) kökü çayı ya da tentürü: Mide-göğüs yanması ve asit reflü
  • Nane (Mentha piperita) çayı: Mide bozulması, gaz ve mide spazmı
  • Kekik (Thymus vulgaris) çayı: Mide bozulması
Homeopati
Homeopatik ilaçlar, hastanın sergilediği belirtilere dayanarak tercih edilmektedir. Bryonia hareket ile kötüleşen mide ağrısına yönelik kullanılır. Colocynthis veya Magnesia Fosforika, sıkıştırma yoluyla yatışan ağrılar için tavsiye edilir. Kuprum şiddetli ve kramplı ağrılar için önerilir. Dioscorea ayağa kalkmakla azalan, sıkışma ile kötüleşen ağrılar için tercih edilir. Lycopodium, yemekten sonra şişkinlik yaşayan ya da baskı ile kötüleşen kişiler için endikedir. Magnezya fosforika, basınç ile rahatlayan ağrılar için tavsiye edilir. Nux vomica, ağır ya da baharatlı gıdaların yenilmesinin ya da çok fazla alkol alımının ardından ortaya çıkan mide ağrısı için endikedir. Manisa lalesi, yağlı gıdalar yenilmesinin ardından sindirimsel belirtiler yaşayan kişiler için tercih edilir.

Çin Tıbbı 
Geleneksel Çin tıbbı mide ağrılarını bitkiler, patentli ilaçlar, şişe çekme, akupunktur ve kulak akupunkturu ile tedavi eder.  Karın ağrısına neden olan yaygın sendromlar şunlardır nemli ısı durgunluğu, soğuk tutulumu, yiyecek tutulumu, Zang Fu eksikliği ve soğukluğu, kan ve qi durgunluğudur.

Eksiklik ve soğuktan kaynaklanan karın ağrısı Fu Zi Li Zhong Wan (karnın orta bölümünü düzenlemek için hazırlanan kurtboğan hapı) ile tedavi edilir. Soğuktan kaynaklanan karın ağrısı Liang Fu Wan (kulunçotu ve yer bademi hapı) ile tedavi edilir. Karın ağrısının bütün nedenleri (nemli ısı hariç) Yan Hu Suo (Rhizoma Corydalis), Chen Xiang (Lignum aquilariae resinatum) ve Rou Gui’den (Cortex cinnamomi) oluşan bir karışım ile tedavi edilebilir.

Ayurveda
Ayurveda uygulayıcıları hazımsızlığın nedeninin zayıf veya yetersiz agni (sindirim ateşi) olduğuna inanır. Sindirimi iyileştirmek için hasta yemekten önce taze sarımsak, sarımsak tozu (dörtte bir çay kaşığı), trikatu (yarım çay kaşığı), kaya tuzu (bir tutam) karışımı veya sarımsak (bir diş), kimyon tozu (çeyrek çay kaşığı), kaya tuzu (bir tutam), trikatu (bir tutam) ve lime limonu suyu (bir çay kaşığı) karışımı alabilir. Yemeklerden sonra defne yaprağı çayı agni’yi canlandırabilir. Sindirim Shatavari veya tik ağacı (Tectona grandis) odunu veya kabuğu ile iyileştirilebilir.

Kronik hazımsızlık ve mide ağrısı yemeklerden önce trikatu (bir parça), chitrak (iki parça), kutki (bir parça), bal ile zencefil suyundan elde edilen bir karışım alınarak hafifletilebilir. Yaygın mide ağrıları günde iki defa bir shankavati veya lasunadivati ilacı, suda ajwan (yarım çay kaşığı) ve karbonat (çeyrek çay kaşığı) karışımı, suda kimyon tozu (çeyrek çay kaşığı), asafetida (bir tutam) ve kaya tuzu (bir tutam) karışımı alınması veya kavrulmuş rezene, kimyon ve kişniş tohumlarının çiğnenmesi ile hafifletilebilir.

Akupresür
Sp 16 noktalarına (kaburga kafesinin altında bulunur) bastırılması mide ağrılarını rahatlatabilir. 

Aromaterapi
Bir damla nane esansiyel yağı içeren bir adet küp şekeri emmek mide ağrılarını azaltabilir. Bir damla tarhun, keklik otu veya biberiye esansiyel yağları içeren bal, sindirim sistemindeki spazmları azaltır. 

Hidroterapi
Mide ağrısı, aktive edilmiş odun kömürü tozu içeren suyun içilmesi yoluyla giderilebilir. Karın üzerine yerleştirilen bir sıcak su şişesi veya sıcak kompres, mide ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilir. 

Meyve Suyu Tedavisi
Naneli, rezeneli ve zencefilli taze elma suyu içmek sindirimi iyileştirebilir ve gazı giderebilir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye