Dermatit - Alınabilecek Önlemler

Çeşitli deri iltihaplarını kapsayan genel bir terimdir.

Dermatit

Dermatit, deri iltihabını tarif etmek için kullanılan genel bir terimdir. Birçok dermatit türü kaşıntılı pembe ya da kırmızı döküntülerle karakterizedir. 

Dermatit çeşitleri aşağıdaki gibidir:
  1. Kontakt Dermatit: Cildi tahriş eden bir faktöre karşı gösterilen alerjik reaksiyondur ve bir ya da daha fazla çizgi şeklinde, kaşıntılı ya da sızıntılı kırmızı, şiş, kabartılı ciltle kendini gösterir. Genellikle maddenin hassas olan cilde temasından sonraki 48 saat içinde ortaya çıkar. Bu, çocuklardan ziyade yetişkinlerde yaygındır. Zehirli sarmaşığa temas edildiğinde oluşan döküntüler kontakt dermatite örnektir. Kontakt dermatit vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir ancak genellikle ellerde, ayaklarda ve kasıkta görülür. Çoğunlukla insandan insana bulaşmaz, temas edilen alan cildin başka bir bölgesiyle temasa geçmedikçe bu alanın dışındaki cilde yayılmaz. Zehirli sarmaşık gibi bazı irritanlar söz konusu olduğunda, kontakt dermatit doğrudan temasla bir başka kişiye ya da vücudun başka bir bölümüne bulaşabilir. Kontakt dermatit ilk temas esnasında ya da temastan yıllar sonra ortaya çıkabilir.
  2. Staz Dermatit: Bacakların alt kısımlarında ve ayak bileklerinin çevresinde pullu ve yağlı bir görünümü olan ciltle karakterizedir. Staz dermatit genellikle baldırların iç kısımlarını etkiler.
  3. Numuler Ekzematöz Dermatit (Numuler Egzama): Genellikle 55 yaş üstü kadın ve erkeklerin ellerini, kollarını, bacaklarını ve kalçalarını etkiler. Bu inatçı, iltihaplı döküntüler, dairesel, bazen kaşıntılı yamalar oluşmasına neden olur ve alevlenme ve yatışma dönemleri ile karakterizedir.
  4. Atopik Dermatit: Kaşıntı, bulanma ve bazen de su toplaması ya da kabarıklıklar atopik dermatitin belirtileridir. Çocukluğun erken dönemlerinde buna infantil egzama denir ve kızarıklık, sızıntı ve kabuklanmayla karakterizedir. Genellikle yüzde, dirseklerin iç kısmında ve dizlerin arkasında görülür.
  5. Seboreik Dermatit: Kuru ya da nemli olabilir. Yağlı pullanmalarla ya da kafa derisinde, göz kapaklarında, yüzde, kulakların dış yüzeylerinde, kol altlarında, memede ve kasıkta sarımsı kabuklarla karakterizedir. Bebeklerde görülen türüne beşik kepi denir.
Teşhis
Dermatit tanısı döküntülerin nasıl göründüğü ve yerine bağlı olarak yapılır. Doktorlar mikroskop incelemesi için etkilenen cilt alanından küçük bir parça alabilir. Hastaya son zamanlarda bölgeye temas etmiş olan potansiyel irritanları kullanmaması önerilir ve döküntülerin ortadan kalkıp kalkmadığı izlenir. Döküntüler yok olduktan iki hafta sonra hasta bu maddeleri, yeniden döküntüler ortaya çıkana kadar her seferde bir tane olmak üzere kullanır. En son eklenen maddeden kaçınmak, irritasyonu ortadan kaldıracaktır.

Eğer irritasyonun nedeni saptanamazsa dermatolog bir ya da birkaç yama testi uygulayabilir. Bu testlerde şüpheli irritanlar hastanın sırt bölgesindeki cilde hafifçe temas ettirilir. Eğer birkaç gün içinde irritasyon gelişmezse başka bir yama testi uygulanır. Bu süreç irritanın temas ettiği yerde irritasyon gelişene kadar devam eder.
Alerjik reaksiyonlar genetik olarak ortaya çıkar ve farklı maddeler, farklı kişilerde kontakt dermatite neden olabilir. Zehirli sarmaşık, zehirli meşe ya da zehirli sumağın reçinesine karşı gelişen reaksiyonlar en yaygın belirtiler arasındadır. Çiçekler, bitkiler ve sebzeler (örneğin taze bamya, jalapen biber) de bazı kişilerin cildini etkileyebilir. Yanıklar ya da güneş yanıkları dermatitin gelişme riskini artırır, dermatite neden olabilen kimyasal irritanlar şunlardır:
  • Klor
  • Temizleyiciler
  • Deterjan ve sabunlar
  • Yumuşatıcılar
  • Takma tırnaklarda kullanılan yapıştırıcılar
  • Parfümler
  • Topikal ilaçlar
Staz dermatit zayıf dolaşımın bir sonucudur, bacaktaki damarlar kalbe kanı daha önceki gibi iletmediğinde ortaya çıkar. Bu gerçekleştiğinde bacakların alt kısmında sıvı birikiimi gerçekleşir ve şişmelerine (ödem) neden olur. Staz dermatit döküntüleri staz ülserler olarak bilinen yaralara dönüşebilir.

Numuler dermatitin nedeni bilinmemektedir ancak genelde soğuk havada ortaya çıkar ve kuru ciltli kişilerde daha yaygındır. Sıcak hava ve stres dışında aşağıdakiler de bu durumu kötüleştirebilir:
  • Alerjiler
  • Yumuşatıcılar
  • Sabunlar ve deterjanlar
  • Yün giysiler
  • Günde bir kereden fazla banyo yapmak
Atopik dermatit alerjilerden, astımdan ya da stresten kaynaklanabilir. Genetik yatkınlığın neden olduğu sanılmaktadır. Bazen mücevherlerdeki nikele karşı alerjilerden kaynaklanabilir.

Yine genetik yatkınlığın rol oynayabildiği seboreik dermatit genellikle yağ bezlerinin aşırı çalışmasından kaynaklanır. Yetişkinlerde şeker hastalığı ya da altın alerjisinden kaynaklanabilir. Bebeklerde ve yetişkinlerde seboreik dermatitin nedeni biotin ya da B vitamini eksikliği olabilir.
Kontakt dermatit tedavisi irritasyonun kaynağını ortadan kaldırmak ya da irritandan kaçınmakla başlar. Reçeteli ya da reçetesiz kortikosteroid kremler iltihabı azaltabilir ve irritasyonu yatıştırabilir. Özel olarak dermatit için formüle edilmemiş kremler, losyonlar ve merhemler irritasyonu kötüleştirebilir. Kaşıntıyı yatıştırmak için bazen oral antihistaminikler önerilir ve döküntüler enfeksiyon kaparsa antibiyotik verilir. Dermatit belirtilerini azaltmak için ağızdan alınan ilaçlar ciltte kızarıklığa, pullanmaya ve saç dökülmesine neden olabilir.

Banyodan sonra cildi hafifçe kurulamak ve hâlâ nemli olan cilde nemlendirici losyonlar ya da reçetesiz kortizonlu kremleri masaj yaparak uygulamak kırmızı, nemli numuler dermatiti yatıştırabilir. Yüksek yoğunluklu kortizon kremleri yüze, koltukaltlarına, kasığa ve rektal alana uygulanmamalıdır.

Kömür katranı merhemi diğer tedavilere yanıt vermeyen numuler dermatit belirtilerini yatıştırmaya yardımcı olabilir ancak bu merhemlerin kötü bir kokusu vardır ve giysilerde lekelere neden olabilirler.

Staz dermatiti olan hastalar, ayaklarını mümkün olduğunca yükseğe koymalı ve alt bacakların altında bir yastıkla uyumalıdır. Bu hastalarda zayıf dolaşımın kökenindeki nedenin tedavi edilmesi önemlidir.

Staz dermatiti tedavi etmek için katran ve çinko macunları da kullanılabilir çünkü bu bileşenler döküntülerle en az iki hafta temasta kalmalıdır, macunlar ve bandajlar bir hemşire ya da hekim tarafından uygulanmalıdır.

Kömür katranlı şampuanlar da kafa derisinde oluşan Seboreik dermatit için uygulanabilir. Ancak şampuanların kullanımının ardından güneş ışığına çıkmamak gerekir çünkü kafa derisinde güneş yanığı riski artar.
Dermatit için genel bitkisel tedaviler bazı durumlarda faydalı olabilir. En sık tavsiye edilen bitkiler şunlardır:
  • Dulavrat otu kökü (Arctium lappa)
  • Aynısefa (Calendula officinalis) merhemi
  • Papatya (Matricaria recutita) merhemi
  • Dilkanatan (Galium ssp.)
  • Akşam çiçeği yağı (Oenothera biennis)
  • Isırgan (Urtica dioica)
Dermatit öyküsü olan hastalar, ellerini yıkamadan önce yüzüklerini çıkarmalıdır. Banyo yağları veya gliserin temelli sabunlar kullanmalı ve ılık tuzlu su ile yıkanmalılardır. Kontakt dermatit botanik ve homeopatik olarak tedavi edilebilir. Spesifik homeopatik tedaviler kişiye özel olarak reçete edilir.

Grindelia (Grindelia spp.) ve sassafras (Sassafras albidum) topikal olarak uygulandığında yardımcı olabilir. Yulaf ezmesi banyosu da kaşıntıyı rahatlatabilir. Bentonit çamuru kompresleri ya da herhangi bir çamur kompresi suyu çeker ve lezyonları kurutmaya yardımcı olur. Natürel tıp uygulayıcıları kortizonlu kremleri önermezler çünkü reaksiyonu ortadan kaldırmak yerine baskılarlar.

Atopik dermatit için aşağıdaki terapiler önerilir:

Besin Terapisi
Atopik dermatit vakaların çoğu gıda alerjilerinden kaynaklandığından genellikle aşağıdaki diyet değişiklikleri tavsiye edilir:
  • Alerjik gıdaların tespiti ve bunlardan kaçınılması: Bebeklerde sıklıkla alerjiye neden olan gıdalar süt, yumurta, yer fıstığı, domates, deniz mahsülleri, buğday ve soya fasulyesidir.
  • Günlük A vitamini (5,000 U), E vitamini (400 IU) ve çinko (45–60 mg) takviyesi ya da alternatif olarak günde bir tablet multivitamin ve mineral takviyesi alınması.
  • Balık yağı takviyesi: Yetişkinler 540 mg EPA ve 360 mg dokosaheksaenoik asit (DHA) almalıdır.
  • Bunların yanı sıra kuersetin, üzüm çekirdeği ekstresi, yeşil çay ekstresi ve ginkgo biloba gibi flavonidler de bazı kişilerde faydalı olabilir.
Bitkisel Terapi
Aşağıdaki bitkisel preparatlar atopik dermatit tedavisinde faydalı olabilir:
  • Glycyrrhiza glabra (meyan)
  • Arctium lappa (dulavrat otu, gobo)
  • Taraxacum officinale (karahindiba)
Seboreik dermatit için aşağıdaki terapiler önerilir:

Besin Terapisi
Beslenme, bilhassa da bebeklerde seboreik dermatitin başlıca nedenlerinden biridir. Bu nedenle genelde aşağıdaki beslenme değişiklikleri ve besin takviyeleri gerekli olur:
  • Alerjiye neden olan gıdaların saptanması ve bunlardan uzak durulması: Bebeklerde yaygın alerjen gıdalar buğday, mısır, turunçgiller, fıstık ezmesi, yumurta ve deniz mahsulleridir.
  • Biotin bakımından zengin gıdaların tüketilmesi (soya yiyecekler, susam, arpa) ya da biotin takviyesi alınması: Seboreik dermatit biotin eksikliğinden kaynaklanabilir. Bebekler genellikle tek başına (B kompleks vitamini takviyesi olmaksızın) biotin tedavisine iyi yanıt verir.
  • Özellikle B6 ve çinko bakımından zengin olan ve yüksek miktarda B-kompleks vitamini içeren günlük multivitamin ve mineral takviyeleri alınmalıdır. Seboreik yetişkinlerin hem biotin hem de B kompleks vitamin takviyesi alması gerekir.
  • Yetişkinler için günde bir yemek kaşığı keten tohumu yağı: Keten tohumu yağı cildi nemlendirmeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olan iyi bir omega-3 yağ asidi kaynağıdır.
Topikal Tedavi
Selenyum-bazlı şampuanlar da kafa derisindeki yağlı pullanmaları ve kabukları iyileştirmek için sıklıkla kullanılır. Kafa derisi, burun, kaş ve ağız çevresinde seboreik pullanma görülen bazı hastalar pridoksin (50mg/g) merhemi ile topikal tedaviye olumlu yanıt verirler.

Staz dermatit, uzman bir hekim tarafından tedavi edilmelidir. Bu süreçte mafsallarda suyun toplanmasına yol açan faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla tedaviye başlanır. Genelde alternatif tedavilerin içerisinde topikal bitkisel tedaviler ön plana çıkar. Bu bitkisel tedavilere ek olarak bir hafta veya daha fazla bir süreyle bacaklarınızı kalbin seviyesinden çok yukarıya kaldırmak koşuluyla farklı alternatif tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Dermatit genellikle kroniktir ancak belirtileri çoğunlukla kontrol altına alınabilir. Kontakt dermatit deri reaksiyonuna neden olan maddeden kaçınarak ortadan kaldırılabilir. Eğer irritandan tamamen kaçınılamıyorsa, hasta temasın muhtemel olduğu durumlarda eldiven takmalı ya da başka koruyucu giysiler giymelidir.

Zehirli sarmaşık, zehirli meşe ya da zehirli sumağa maruz kalındıktan sonra, bölgeyi hemen su ve sabunla yıkamak alerjik reaksiyonu önleyebilir.

Giysiler %100 pamuklu ve bol olmalıdır. Yeni giysileri giymeden önce boyasız, sentetik olmayan deterjanlarla yıkamak gerekir. Alt bacak bölgesinde yaralanma staz dermatitin ülserleşmesine (açık yaralar oluşturmasına) neden olabilir. Bu olursa kişi derhal bir doktora görünmelidir.

Yoga ve diğer gevşeme teknikleri de stres kaynaklı atopik dermatiti önlemeye yardımcı olabilir. Terlemekten kaçınmak da seboreik dermatiti önlemede yardımcı olabilir. Dermatiti olan hasta aşağıdakilerden biri gerçekleştiğinde hekimine danışmalıdır:
  • Yüksek ateş
  • Deride sızıntı ya da diğer enfeksiyon belirtileri
  • Yedi günlük tedavinin ardından belirtilerin aynı kalması
  • Siğil, uçuk ya da diğer viral deri enfeksiyonları olan bir kişi ile temas.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye