Dışkı İnkontinansı - Nedir

Dışkı inkontinansı dışkının istemsiz bir şekilde rektumdan dışarı akmasına verilen isimdir.

Dışkı İnkontinansı

Fekal inkontinans ya da diğer bir deyimle dışkı inkontinansı, bağırsak hareketlerini kontrol edememe sonucu, dışkının istemsiz bir şekilde rektumdan dışarı akmasına verilen isimdir. Fekal inkontinansın sıklıkla görülen sebepleri diyare (ishal), kabızlık ve/veya kas veya sinir hasarıdır. Kas veya sinir hasarı yaşlanma ya da çocuk doğurmayla ilişkili olabilir.

Nedeni ne olursa olsun fekal inkontinans, kişinin sosyal yaşamını önemli ölçüde etkileyen ve utanç verici bir durumdur. Ancak böyle bir durumda hekiminize danışmaktan asla utanmamanız gerekir. Unutmayın ki bu durumun giderilebilmesi ve yaşam kalitenizin yükseltilebilmesi için uygun yöntemler mevcuttur.
Fekal inkontinansın başlıca sebepleri şunlardır:

Kas Hasarı: Özellikle rektumun ağzında bulunan ve dışkının çıkışını kontrol eden anal kasların yapısının bozulması dışkıyı tutmakta zorluk çekmenize neden olabilir. Bu tip bir hasar özellikle çocuk doğurma esnasında meydana gelebilir.

Sinir Hasarı: Rektum ya da anal bölgedeki dışkı varlığını algılayan ve kontrol eden sinirlerin hasar görmesi sonucu meydana gelebilir.

Kabızlık: Kronik konstipasyon, anal bölgedeki kasların sürekli ve şiddetli kasılması sonucu bu bölgede sinir hasarına yol açabilir ve bu nedenle fekal inkontinans meydana gelebilir.

Diyare: Katı kıvamlı dışkının tutulabilmesi, sıvı kıvamlı dışkıya göre daha kolaydır.

Rektumun Biriktirme Kapasitesinin Azalması: Normalde rektum, bağırsak içeriğinin artmasına bağlı olarak genişleyerek dışkıyı depo edebilme kapasitedine sahiptir. Ancak cerrahi operasyon sonrası, enflamatuar bağırsak hastalığı nedeniyle ya da radyasyon terapisi dolayısıyla rektum esneyerek egnişleyemez hale gelebilir. Bu durumda ise fazla miktardaki dışkı dışarı akabilir.

Cerrahi Operasyon: Hemoroid ameliyatı ya da daha karmaşık rektum ve anüs ameliyatları sonucu bu bölgelerdeki kaslar ya da sinirler hasar görebilir ve bunun sonucu olarak fekal inkontinans durumu ortaya çıkabilir.

Diğer Durumlar: Rektum sarkması dediğimiz durum meydana geldiği takdirde (rektumun anüse doğru sarkması, ya da kadınlarda rektumun vajina içerisine sarkmas) fekal inkontinans oluşabilir.

Fekal inkontinans bazı kişilerde sadece şiddetli diyare gibi durumlarda görülürken, bazı kişilerde ise kronik olarak (sürekli) ya da tekrarlayan şekillerde görülebilir.

Kronik ya da tekrarlayan fekal inkontinans olan kişilerde aşağıdaki temel semptomlar görülür:
  • Bağırsaklarından dışarıya dışkı ya da gaz akışını kontrol edememe,
  • Tuvalete zamanında yetişememe…
  • Fekal inkontinans aşağıdaki bağırsak problemleriyle beraber görülebilir:
  • Diyare,
  • Konstipasyon (kabızlık),
  • Gaz ve şişkinlik vs…

Uygun tedavi yöntemi fekal inkontinansın nedenine bağlı olarak kararlaştırılır. Diyet değişimleri, ilaçlar, egzersiz, cerrahi operasyon ve diğer tedavi yöntemlerinden biri veya birkaçı tercih edilebilir.

İlaçlar: 
Fekal inkontinansın nedenine bağlı olarak aşağıdaki seçeneklerden biri uygulanabilir:
  • Anti diyareik ilaçlar: İshal durumunda, ishali kesmek için kullanılır.
  • Laksatifler: Eğer fekal inkontinansın nedeni kronik kabızlıksa bu yöntem tercih edilir.
  • Bağırsak Hareketlerini Düzenleyiciler: Bağırsakların genel hareketlerini azaltmaya yönelik kullanılan ilaçlardır.
Diyet Değişiklikleri:
Dışkının kıvamı, yenilen ve içilenler tarafından belirlenir. Eğer fekal inkontinansın nedeni kronik kabızlık ise bol bol sıvı tüketmeli ve lifli ürünlerle beslenmelisiniz. Ancak rahatsızlığın nedeni diyareyse o zaman yine yüksek lif içerikli ürünler dışkının kıvamını koyulaştırıp su çekeceği için, dışkının daha az sulu olmasını sağlayacaktır.

Egzersiz ve Diğer Tedaviler:
Eğer rahatsızlığın nedeni aal ve rektal bölgedeki kasların hasar görmesiyse, bu bölgedeki kasların eski gücünü yeniden kazanması için bir dizi egzersiz ve farklı yöntemler uygulanabilir. Bu tedavi yöntemleri anal sfinkterin kontrolünün sağlanması ve dışkılama ihtiyacının kontrol altında tutulmasını kolaylaştıracaktır. Bahsedilen yöntemlerden bazıları:

Biofeedback: Özel eğitimli fizyoterapistler, anal kasları güçlendirmek için uygulanan egzersizleri size öğreteceklerdir. Anal bölgedeki ve pelvik kısımdaki kasların güçlenmesi istenmeyen durumlarda dışkının tutulmasını, istenen durumlarda ise dışkılama eyleminin başlatılmasını sağlayacaklardır.

Bağırsak Eğitimi: Günün belirli bir saatinde, mesela her sabah kahvaltı sonrasında, bilinçli bir şekilde dışkılamaya çalışmak sayesinde, bağırsaklar her gün bu saatte çalışmaya alıştırılabilir.

Sakral Sinirsel Uyarı: Sakral sinirler omurilikten pelvis bölgesine doğru uzanan sinirlerdir. Bu sinirler anal ve rektal sfinkter kaslarının gücünü ve kasılmasını düzenlerler. Bu sinirlere düzenli ve küçük elektriksel uyaranlar gönderen bir cihazın vücuda yerleştirilmesi sayesinde bağırsak kaslarının güçlenmesi sağlanabilir. Bu yöntem, diğer yöntemler denenmesine rağmen başarılı olunamayan durumlar için tercih edilebilecek bir yöntemdir.

Cerrahi Operasyon: 
Eğer fekal inkontinans, rektal prolaps (sarkma) ya da doğum esnasında rektal sfinkterin hasar gördüğü durumlarda tercih edilir. Uygulanacak cerrahi operasyonun da farklı türleri mevcuttur:
  • Sfinkteroplasti (Bu prosedür hasar görmüş ya da zayıflamış anal sfinkter kaslarının tamir edilmesiyle gerçekleştirilir.),
  • Rektal Prolaps Operasyonu,
  • Sfinkter Değişimi (Zarar görmüş sfinkter, suni bir sfinkter ile değiştirilebilir),
  • Sfinkter Onarımı,
  • Kolostomi

Kegel Egzersizleri
Kegel egzersizleri  mesane ve bağırsağı, kadınlarda rahmi destekleyen pelvik taban kaslarını güçlendirerek inkontinansı azaltabilir. Kegel egzersizlerini gerçekleştirmek için normalde idrarın akışını durdurmak için kasacağınız kasları kasın. Kasılmayı üç saniye sürdürün ve üç saniye rahatlayın. Bunu 10 kez tekrarlayın. Kaslar güçlendikçe kasılmayı daha uzun süre tutabilirsiniz. Zamanlar artırarak günde 10 tekrardan üç set yapar hale gelin.

Diyet
Bağırsak hareketlerini daha iyi kontrol etmek için şunlar denenebilir:

Ne yediğinizi takip edin: Hafta boyunca yediklerinizin listesini yapın. Bazı gıdalar ve inkontinans arasında bir ilişki göreceksiniz. Problem yaratan gıdaları tanımladığınızda bunları yemeyi durdurarak durumunuzda iyileşme olup olmadığına bakın. Bazı gıdalar ishal ve gaza sebep olarak dışkı inkontinansını kötüleştirebilir. Bunlar arasında baharatlı, yağlı gıdalar, işlenmiş veya füme etler, asitli içecekler ve laktoz intoleransı varsa süt ürünleri yer alır. Kafein veya alkol içeren içecekler, yapay tatlandırıcı içeren bazı gıdalar müshil etkisi yapabilir. 

Yeterince lif alın: Lif dışkının daha yumuşak ve kontrol edilebilir olmasını sağlar. Lif en çok meyvelerde, sebzelerde, tam tahıllı gıdalarda yer alır. Günde 20 – 30 gram lif alınmalıdır fakat diyete bir anda eklenmemesi gerekir.  Aniden çok lif alımı şişkinlik ve gaza sebep olabilir.

Daha çok su için: Dışkının yumuşak olması için günde en az sekiz bardak sıvı, tercihen su tüketin.

Cilt Bakımı
Dışkı inkontinansından kaynaklanan daha ileri rahatsızlığı engellemek için anüsün çevresindeki deriyi mümkün olduğunca temiz ve kuru tutmak gerekir. Yapılabilecekler şunlardır:

Suyla yıkayın: Her tuvalete çıktıktan sonra anal bölgeyi suyla yıkayın. Duş veya banyo da yardımcı olabilir. Sabun cilti kurutabilir ve tahriş edebilir. Kuru tuvalet kağıdı da aynı etkiye sebep olabilir. Islak ve alkolsüz mendiller alternatif olarak tercih edilebilir.

İyice kurulayın: Mümkünse bölgenin havayla kurumasını sağlayın. Buna yeterince zaman yoksa tuvalet kağıdıyla nazikçe, sürtmeden kurulayabilirsiniz.

Krem veya pudra uygulayın: Nemi içerde tutan kremler tahriş olmuş cildin doğrudan dışkıyla temas etmesini engeller. Krem uygulamadan önce bölgenin temiz ve kuru olmasına dikkat edin. Talk pudrası veya mısır nişastası da anal huzursuzluğu azaltabilir.

Pamuklu iç çamaşırı ve bol kıyafetler giyin: Dar kıyafetler hava akışını engelleyerek cilt problemlerini kötüleştirebilir. Nemli iç çamaşırları hemen değiştirilmelidir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye