Osteoartrit - Nedir

Osteoartrit, artritin en yaygın formu olup, dünya çapında milyonlarca insanı etkilemektedir.

Osteoartrit

Osteoartrit, artritin en yaygın formu olup, dünya çapında milyonlarca insanı etkilemektedir. Osteoartrit ismi Yunanca "osteo” yani kemikle ilgili, kemiksel, "artro” kelimesi eklem, "itis” kelimesi ise enflamasyon (iltihap) anlamına gelmektedir. Osteoartrit ise bu üç kelimenin bileşiminden türemiş bir kelime olup adından da anlaşılacağı gibi eklem ve kemiklerle ilgili enflamatuar bir hastalıktır.  Osteoartrit, dejeneretif artrit ya da dejeneratif eklem hastalığı olarak da bilinmektedir. 

Bu rahatsızlık kemiklerin uçlarında bulunan, hareket yeteneği sağlayarak, kemiklerin birbirine sürtünerek aşınmasını önleyen koruyucu kıkırdak dokusunun zamanla aşınması sonucu meydana gelir. Kemik yüzeyinin aşınmış kıkırdak dokusu nedeniyle tam korunamaz duruma gelmesinin yanında, hasta zamanla artan şiddette ağrı hissetmeye başlar. Bu ağrı yük kaldırırken, yürürken, ayakta dururken, kısacası hareket ederken daha da şiddetlenebilir. Ağrı yüzünden hareketlerin kısıtlanarak azalması ise bölgedeki kasların atrofiye uğramasına (zayıflamasına) ve ligamentlerin de gevşemesine neden olabilir.

Osteoartritte tüm eklemlerin zaman içinde etkilenebilmesine rağmen, rahatsızlık en çok ellerdeki, boyundaki, alt sırt bölgesindeki, dizlerdeki ve kalçalardaki eklemleri etkilemektedir.

Osteoartrit zamanla daha da ilerlemektedir ve hastalığın kesin bir tedavisi mevcut değildir. Buna rağmen semptomların hafifletilmesi ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması için kullanılan ilaçlar mevcuttur. 

Osteoartrit, kemiklerin uçlarının birbirine sürtünerek aşınmasını önleyen kıkırdak dokunun zaman içerisinde hasar görmesine bağlı olarak gelişen enflamatuar bir rahatsızlıktır. Kemikleri birbirine bağlayan ve hareket yeteneğini sağlayan kıkırdak dokusu sıkı, pürüzsüz ve kaygandır. Bu pürüzsüz ve kaygan doku, hareket etme esnasında kemiklerin birbiriyle sürtünmelerini neredeyse sıfıra indirmektedir. Fakat zaman içerisinde aşınmaya başladıkça pürüzlü bir hal alır. En sonunda yeterince aşınıp yırtıldığında ise kemikler tamamen birbirlerine sürtünerek aşınmaya başlarlar. Bu durum enflamasyonu ve ağrıyı daha da şiddetlendirerek, hareket yeteneğini azaltır.

Osteoartritin oluşma nedenlerinden bazıları şunlardır:

Genetik Yatkınlık: Kollajen ya da kıkırdağın yapımından sorumlu genlerden birinde meydana gelen genetik bir sorun nedeniyle hastalık meydana gelebilir. Eğer bu hastalık aile bireylerinizde görülüyorsa sizin de eklem sağlığınıza daha fazla özen göstermeniz gerekebilir.

Aşırı şişmanlık: Yapılan araştırmalar, aşırı şişmanlığın osteoartrit riskini arttırdığı göstermektedir. Hatta aşırı kilonun hastalığın gelişimi için en önemli etken olduğu düşünülmektedir.

Kas zayıflığı: Kas zayıflığının da rahatsızlığı tetikleyebileceği sanılmaktadır.

Aşırı Kullanım: Bazen ilgili kas bölgelerini aşırı kullanmak da osteoartrit gelişimini hızlandırabilir. 

Travma ve Yaralanmalar: Özellikle dizde ve kalçada meydana gelen ciddi yaralanmalar, ilgili eklemlerde osteoartrit gelişme riskini arttırabilir.

Osteoartrit semptomları genellikle yavaş ve zaman içerisinde gelişir. Osteoartritin en sık görülen belirti ve semptomları:

Ağrı: Ağrı özellikle hareket esnasında şiddetlenir.

Hassasiyet: Eklemlerinizin üzerine hafif bir basınç uyguladığınızda dahi hassasiyet hissi meydana gelebilir.

Katılık: Eklem katılığı özellikle sabahları belirgin olup, sabah kalktıktan sonra bir süre hareket yeteneğinizin azaldığını ve eklemlerinizi hareket ettirmede zorlandığınızı fark edersiniz.

Esneklik kaybı: Eklemlerinizin zaman içerisinde eski esnekliğini kaybettiğini ve eskiden yaptığınız hareketleri gerçekleştiremediğinizi fark edebilirsiniz.

Eklemlerde kıtırdama: Eklemlerinizi kullanırken kıtırdama benzeri sesler işitebilirsiniz.

Kemiklerin Ufalanması: Kıkırdak dokusu kaybolduktan sonra birbirine sürtünen kemik uçları zedelenerek zamanla ufalanmaya başlayabilir

Eğer sabah tutukluğunuz ya da eklem ağrılarınız birkaç haftadan uzun bir süre boyunca devam ediyorsa, bir ortopedi uzmanını ziyaret etmeniz tavsiye edilir.

Osteoartritin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, birçok tedavi yöntemi ağrıyı ve sabah tutukluğunu azaltmaya yöneliktir.

Osteoartritin tedavisinde aşağıdaki tedavi şekillerinden bazıları tercih edilebilir:

İlaç Tedavisi:
NSAİİ: Non steroid anti enflematuar ilaçlar olarak bilinen, kortizon içermeyen ve riskleri diğer ilaçlara nazaran daha hafif olan ilaçlardır. Ancak bu ilaçlar hastalığın ilerlemesini önlemedikleri gibi sadece ağrı hissini bir seviyeye kadar azaltabilirler.

Asetaminofen: Tıpkı NSAİİ gibi hastalığın ilerlemesini önleyemez ve sadece ağrıyı azaltmada kullanılır. Bunun yanı sıra mevcut enflamasyonu da azaltamaz. Bu ilaç ağrıları hafif ya da orta şiddetli hastalar için idealdir. Güçlü ağrı hissini baskılayamaz.

Narkotik İlaçlar: Bu ilaçlar bağımlılık riskinin yanı sıra ciddi yan etkileri olabilen ilaçlardır. Ancak çok şiddetli osteoartrit ağrısında tercih edilirler. Bunun yanı sıra zamanla ilaca karşı direnç gelişebilir ve ilk zamanki etkisi bir süre sonra görülmeyebilir.

Kortizon Enjeksiyonu: Şişme ve ağrıyı azaltmak için eklem içine enjeksiyonla tatbik edilebilir. Ancak eklem, kıkırdak ve kemiğe zarar verme ve bu yapıları zayıflatma riski de vardır.

Hyaluronik Asit türevlerinin Enjeksiyonu: Bu işlem eklemin kayganlığını arttırarak eklemi desteklemede ve sürtünmeyi önlemede yararlı olabilir. Ancak yan etkileri de vardır.

Cerrahi Operasyon
Ciddi eklem hasarı ve sürekli eklem ağrısı gibi hastalık semptomlarının oldukça ilerlemiş olduğun durumlarda tercih edilebilir. Hastalığın durumuna göre farklı ameliyat teknikleri uygulanabilir. Operasyon sonrası genellikle eklem tamamen iyileşme gösterir.

İlaç tedavisi ve cerrahi operasyon haricinde aşağıdaki yöntemler kullanılarak da osteoartrit semptomları azaltılabilir:
  • Fizyoterapi
  • Aerobik egzersiz
  • Kilo kontrolü
  • Hasta eğitimi

Artritin tedavisi ve artritten korunmanın başlıca yolları düzgün diyet ve beslenme, detoks ve stresi azaltmaktır. Vücutta alerjik reaksiyonlara sebep olabilecek maddelerden kaçınmak ve gerektiğinde hormonal takviyeler gereklidir. Detoks, bakteriyel enfeksiyonlar, parazitler, çevresel kirlilik ve sızıntılı bağırsak sendromu sonunda vücutta biriken toksinlerin temizlenmesine yardımcı olur. Artrit hastaları bu terapinin çok faydasını görmektedir.  Stresi azaltmak içinse meditasyon, biofeedback, hipnoterapi ve diğer zihin/beden teknikleri faydalı olabilir. 

Diyet
Gıda intoleransı OA’ya katkı yapan bir faktör olabilir fakat RA’da (Romatoid Artrit) etkisi daha büyüktür. OA hastalarının lif oranı yüksek, kompleks karbonhidratlar içeren gıdalar tüketirken yağ alımını azaltmaları tavsiye edilir. Patlıcangiller ailesinde bulunan, domates, biber, patlıcan ve patates gibi sebzelerden ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak gerekir. Turunçgiller de şişmeye sebep olabileceğinden tüketilmemelidir. Bioflavonoidler açısından zengin olan küçük taneli meyveler, kırmızı, turuncu ve mor meyveler bolca yenilebilir. Vişne suyunun (günde 2 bardak) bölgesel ağrıların azaltılmasında etkili olduğu görülmüştür. 

Besin Takviyeleri
Geçtiğimiz yıllarda glukozamin ve kondroitin sülfat kombinasyonu vücudun kıkırdak dokusunu tamir edebilmesi için önerilmiştir. Avrupa’da yapılan araştırmalar bu çalışmanın etkili olduğunu gösterse de sonuçların tedavi başlangıcından sonra 1 ay boyunca belli olmayabileceğini ortaya çıkarmıştır. Bu maddeler zehirsizdir ve reçete gerektirmez. OA tedavisinde etkili olan diğer takviyeler arasında antioksidan vitamin ve mineraller (A,C,E vitaminleri, selenyum ve çinko), B6 ve B5 başta olmak üzere B vitaminleri yer alır.

Natüropati
OA için etkili natüropati yöntemleri arasında hidroterapi, diyatermi (ısı terapisi), besin takviyeleri, yukka çiçeği, şeytan pençesi, akdiken meyvesi gibi bitkisel formüller yer alır. 

Elektromagnetik alan terapisinin kan akışı ve oksijen taşınımını artırarak vücudun doğal iyileşme sürecine yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu tedavi açık yara üstünde, deri içinden alınan ilaçlarla beraber, hamile kadınlar için veya insülin pompası kullanan kişilere tavsiye edilmez. Terapide kullanılan mıknatıslar ayakkabının içinde, bilekte, ayak bileğinde veya sırt desteği şeklinde bulundurulabilir.

Geleneksel Çin Tıbbı
Çin tıbbı hekimleri artriti şişe çekme, masaj, moksibüsyon, bitkisel lapa uygulaması ve bitkisel formüllerin dahili olarak alınması ile tedavi eder. Günlük akupresür uygulaması sert, ağrılı eklemlerde rahatlama sağlayabilir. Biberiye ve Alman papatyası yağları başta olmak üzere aromatik yağlarla eklemlere yapılan masaj faydalıdır. İmgeleme seansları da tavsiye edilir. Günde iki kez 10-20 dakika boyunca eklem ağrısının bir sıvıya dönüşüp, vücuttan akıp giderek, bir su kaynağına, oradan da denizin dalgalarına karıştığı hayal edilir. 

Fizik Terapi
OA hastalarının eklemlerin kaygan kalması için egzersiz yapmaları teşvik edilir. Dengeyi, esnekliği ve hareket aralığını artıran egzersizler tercih edilmelidir. Bunların arasında yürümek, yüzmek, su egzersizleri, yoga ve esneme egzersizleri bulunur. Fizik terapiye ayrıca masaj, sıcak banyolar ve sıcak su torbaları dahil edilebilir. 

Bodywork
Osteoartrit doğrudan iskelet ve duruş zorluklarıyla alakalıdır. Tendonlar ve bağlar kaza, egzersiz veya yaşlanma sonucunda yırtılabilir veya esneyebilir. Fasiyal dokular (kasları, eklemleri ve organları bir arada tutan ince bağlayıcı dokular) çok kullanmaktan kalınlaşır ve sertleşir. Vücut bunu telafi etmeye çalıştıkça eklemlerde ve kemiklerde kemiksi çıkıntılar olabilir. Bodywork duruşla ilgili bozuklukları iyileştirir. Düzgün ve doğal duruşun, derin masaj ve hareket eğitimiyle sağlanması artrit hastalarının hastalığın ağrısı ve sınırlamasından kurtulmasını sağlayabilir. 

Masaj artritle ilgili en etkili terapilerdendir. Artrit hastaları genellikle kas gerilimi ve kas dokularında zayıf kan akışından muzdariptirler. Bunlar sinir ve eklem ağrısına yol açar. Masaj kaslarda depolanan ve ağrı yaratan atık maddeleri uzaklaştırırken sorunlu bölgelerde kan akışını artırarak ihtiyaç duyan dokulara daha fazla oksijen gitmesini sağlar. 

Aromaterapi
Kafur ve naneyi votkada veya susam yağında bekletin, harici olarak uygulayın. Limon yağı veya mercanköşk yağı (seyreltilmemiş şekilde veya susam yağı ya da zeytinyağı ile karıştırılmış şekilde) sorunlu eklemlere sürülebilir.

Meyve Suyu Terapisi
Akut enflamasyonlu evrede kereviz suyu; havuç; kereviz ve lahana suyu; havuç, pancar ve salatalık suyu etkili formüllerdir.

Enerji Tıbbı
Elektrodermal görüntüleme (EDS) veya uygulamalı kinesiyoloji RA’nın altında yatan sebepleri teşhis edebilir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye