Çıban - Tıbbi Tedavi

Saç dibinde veya yağ bezinde oluşan iltihap dolu, küçük bir tümsektir.

Çıban

Çıban saç dibinde veya yağ bezinde başlayan bir cilt enfeksiyonudur. Cilt ilk başta enfeksiyon olan kısımda kızarır, ardından yumuşak bir tümsek belirir. Dört ile yedi gün arasında iltihap cilt altında toplandıkça tümsek beyaza döner. Eğer enfeksiyon dokunun daha derin katmanlarına yayılırsa bir apseye dönüşür.

Çıbanların en sık çıktıkları yerler yüz, boyun, koltuk altları, omuzlar ve kaba etlerdir. Çıban göz kapağında çıktığı zaman arpacık denir. Eğer birçok çıban grup halinde çıkarsa buna karbunkül denir.
Çıbanlara genel olarak Staphylococcus (Staf) denilen bir bakteri neden olur. Birçok staf enfeksiyonu apseye evrilir ve çok kısa sürede ciddileşir. Normal bir ciltte bulunan bu mikrop ciltteki ince çatlaklardan veya saçtan aşağı kıl dibine kadar giderek vücuda girer.

Bazı sağlık sorunları insanları çıbanlar gibi cilt enfeksiyonlarına daha yatkın hale getirir. Örnekleri şunlardır:
  • Şeker hastalıkları
  • Bağışıklık sistemi sorunları
  • Kötü beslenme
  • Kötü temizlik
  • Cildi tahriş eden kimyasallara maruz kalma
Bir çıban sert, kırmızı, ağrılı bir çıkıntı olarak başlar ve boyu genellikle 1 cm kadardır. Birkaç gün içinde bu çıkıntı yumuşar, büyür ve daha ağrılı hale gelir. Çok geçmeden çıbanın başında bir iltihap birikintisi oluşur. Ciddi enfeksiyon belirtileri şunlardır:
  • Çıbanın etrafındaki cilt kızarır, ağrılı olur ve şişer
  • İlk çıbanın etrafında daha fazla çıban çıkabilir
  • Ateş çıkar
  • Lenf düğümleri şişebilir
Doktora Ne Zaman Gidilmelidir
  • Eğer çıbanlar ve ateş artıyorsa.
  • Çıbanın etrafındaki cilt kızarırsa veya kırmızı çizgiler belirirse.
  • Ağrı şiddetlenirse.
  • Çıbanın iltihabı boşalmazsa.
  • İkinci bir çıban çıkarsa.
  • Kalp mırıltısı, şeker hastalığı, bağışıklık sistemiyle ilgili bir sorun varken veya bağışıklık sistemini bastıran bir ilaç (örneğin kortikosteroitler veya kanser için kemoterapi) kullanırken bir çıban meydana gelirse.
Çıbanlar genelde acil tedavi gerektirmez. Genel sağlık kötüyse ve enfeksiyonla birlikte yüksek ateş ve titreme yaşanırsa, bir hastanenin acil servisine gitmek gerekebilir.

Teşhis
Doktor fiziksel muayene yoluyla çıbanı teşhis edebilir. Enfeksiyona neden olan bakterilerin kesin türünü ve en uygun antibiyotiği tespit etmek için bir enfeksiyon kültürü gerekebilir. Eğer sık sık çıban çıkıyorsa, doktor şeker hastalığı olup olmadığını görmek için kan testi isteyebilir.
Çıban büyükse doktor çıbanı açıp boşaltabilir. Bu işlem çıban bölgesi lokal anesteziyle uyuşturulduktan sonra bisturiyle kesilerek yapılır. Eğer enfeksiyon derinse, doktor yaranın açık ağzına iltihap akışının devam etmesi için gazlı bez koyabilir. Gazlı bez genellikle iki gün içinde kaldırılır. Eğer enfeksiyonun ciddi olabileceği konusunda kuşkular varsa kan testleri yapmak gerekebilir. Enfeksiyonun şiddetli olması halinde doktor antibiyotikler kullanabilir. Staf enfeksiyonunun neden olduğu büyük cilt apselerinin ameliyatla açılması, boşaltılması ve damar içi antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekebilir.

Çıban ister evde kurutulsun ister bir doktor tarafından boşaltılmış olsun, enfeksiyonlu bölgeyi yara iyileşene kadar günde iki üç kez temizlemek gerekir. Yara yıkandıktan sonra antibiyotik merhemi kullanılmalı ve bandajla sarılmalıdır. Bölge sanki yeniden enfeksiyon kapmış gibi kızarırsa doktorla temas kurulmalıdır.
Evde Tedavi
Küçük çıbanlarda sadece ev tedavisi yeterli olmaktadır. Eğer çıban bezelyeden büyükse veya etrafında çok fazla kızarıklık varsa tıbbi yardıma başvurulmalıdır.
  • Sıcak kompres uygulanır ve çıban ılık suya batırılır. Bu işlem ağrıyı azaltır ve iltihabın yüzeye toplanmasına yardımcı olur. Çıbanın başı oluşunca birkaç kere suya sokmakla patlar. Çıbanın patlaması genellikle ortaya çıktıktan sonraki beş ile yedi gün arasında olur. Ilık suya batırılıp sıkılan bir havluyla kompres uygulanabilir.
  • Çıban boşalmaya başlayınca iltihap gidene kadar antibakteriyel sabunla yıkanır. İlaçlı yağ kullanılarak bir bandajla sarılır. Yara iyileşene kadar enfeksiyonlu bölgeyi günde iki üç kez yıkamaya ve oraya sıcak kompres uygulamaya devam edilir.
  • Çıban bir iğne ucuyla patlatılmamalıdır. Sonuç, genellikle enfeksiyonun daha da kötüleşmesi olur.
Şu önlemleri almak çıbanların gelişmesini önlemeye yardım eder:
  • Çıbanları olan aile üyesinin kıyafetlerini, çarşaflarını ve havlularını dikkatle yıkamak
  • Küçük cilt yaralarını temizleyip tedavi etmek
  • İyi bir kişisel temizlik uygulamak
  • Mümkün olduğunca sağlıklı kalmaya çalışmak

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye