Alternatif Tedavi Mağaza

Pritikin Diyeti - Hazırlık

Yüksek karbonhidrat, düşük yağ ve protein alımını destekleyen bir diyettir.

Pritikin Diyeti

Pritikin diyeti 1960'larda geliştirilmiş olan kalp dostu, yüksek karbonhidratlı, düşük yağlı, orta seviyeli egzersiz içeren bir yaşam tarzı diyetidir. Diyet hayvansal proteinler, yumurta, işlenmiş tahıllar ve şeker yerine tam tahıllar, sebze ve meyve tüketimini teşvik eder. Pritikin diyeti temelde bir başka popüler program olan Atkins diyetinin tersidir. Atkins rejiminde yağ ve protein oranı yüksek ve karbonhidrat oranı düşük iken, Pritikin programında yağ ve protein oranı düşük ve tam tahıllı doğal kompleks karbonhidratların oranı yüksektir. Pritikin, Batı tarzı diyetlerle beslenen insanların aşırı kilolu olmalarının nedeninin yeterli miktarda tam tahıllı mısır, pirinç ve buğday gibi kompleks karbonhidratlar tüketmemeleri olduğuna inanmaktaydı.

Nedir

Kökeni

Faydaları

Hazırlık

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Araştırma ve Genel Kabul

Pritikin diyeti meyve, sebze, fasulye ve düşük yağlı süt ürünleri de dahil çok çeşitli gıdalara dayanmaktadır. Pritikin diyetinin, her biri kaloriye dayalı olmak üzere dört farklı seviyesi vardır. Bireyler mevcut kilolarına ve ne kadar kiloyu ne kadar hızlı vermek istediklerine bağlı olarak istedikleri seviyeyi tercih edebilirler. Pritikin "The Pritikin Permanent Weight- Loss Manual” adlı kitabında her seviye için iki haftalık örnek menüler de vermiştir. Kitapta ayrıca diyet yapanların düşük kalori yoğunluğu olan gıdaları seçebileceği serbest bir diyet de vardır.

Pritikin Planı aşağıdaki gıda gruplarından belli sayılarda porsiyonlar tüketilmesine dayanır:
  • Buğday, yulaf ve kahverengi pirinç gibi tam tahıllar ya da patates, kuru fasulye ve bezelye gibi nişastalı sebzelerden günde en az beş buçuk fincanlık porsiyon. Rafine tahıl ürünlerinden (beyaz un, normal makarna, beyaz pirinç) günde iki porsiyondan fazla tüketilmemelidir, ancak en uygunu rafine tahıl ürünlerinin diyetten tamamen çıkarılması olacaktır.
  • En az dört fincanlık porsiyon çiğ sebze veya pişmiş sebze. Koyu yeşil yapraklı ve turuncu veya sarı sebzeler tercih edilmelidir.
  • En az üç porsiyon meyve; bu porsiyonlardan biri meyve suyu olabilir.
  • İki porsiyon yağsız süt, yağsız yoğurt veya güçlendirilmiş ve zenginleştirilmiş soya sütü gibi kalsiyum yönünden zengin besinler.
  • En fazla 100 gr'lık 1 porsiyon pişmiş hayvansal protein. Balık ve kabuklu deniz ürünleri tercih edilir. Yağsız kümes hayvanları eti haftada yalnız bir defa tüketilmelidir. Yağsız sığır eti tüketimi ise ayda bir defa ile sınırlandırılmalıdır. Bu diyet hayvansal proteini soya ürünleri, fasulye mercimek proteinleri ile değiştirerek vejetaryenlere de kolaylıkla uyarlanabilir.
  • Günde en fazla bir kafeinli içecek. Bunun yerine su, düşük sodyumlu sebze suları, tahıl bazlı kahveler veya kafeinsiz çaylar içilir.
  • Kadınlar için haftada en fazla dört, erkekler için ise haftada en fazla yedi kadeh alkollü içki. Bira ve damıtılmış içkiler yerine kırmızı şarap tercih edilmelidir.
  • Haftada en fazla yedi yumurta akı.
  • Günde en fazla 55 g (yaklaşık 1/4 fincan) fındık
Doymamış yağlar, rafine tatlandırıcılar (örneğin, konsantre meyve suyu, mısır şurubu), yüksek sodyumlu soslar ve çeşniler (örneğin soya sosu) ile yapay tatlandırıcılar gibi diğer gıdalardan kaçınılması gerekir. Bunlar önerilmez ancak plan bu gıdalar kullanılacaksa da ne oranda kısıtlanması gerektiğine dair de rehberlik sunar. Yağsız sütten yapılmayan süt ürünleri, hayvansal yağlar, işlenmiş et, yumurta sarısı, tuzlu kurabiyeler, kekler, kurabiyeler, kızarmış gıdalar ve benzeri yüksek kalorili seçimler yasaktır.

Pritikin programının önemli bir bileşeni de egzersizdir. Pritikin pek çok türde egzersiz programının yapılmasını teşvik etse de, optimum kilo kaybı için yürüyüş, koşu ve yüzme ile kapalı mekanlarda bu faaliyetlerin yerine geçebilecek spor aletleriyle yapılan aerobik egzersizlerini tavsiye eder. Önerilen rutin program 5-10 dakikalık ısınma, 20-30 dakikalık aerobik egzersizleri ve 5-10 dakikalık soğuma periyodundan oluşmalıdır.

Atkins diyetinin aksine, Pritikin programını veganlar dahil vejetaryenler da kolaylıkla takip edebilir. 
Pritikin Diyetinin yaratıcısı Nathan Pritikin, henüz 42 yaşındayken kalp hastalığı teşhisi aldı. Pritikin'in tanı aldığı 1950'lerin sonlarında, ortalama Amerikan diyetindeki kalorilerin yaklaşık % 40'ı yağlardan sağlanmaktaydı. Pritikin yaşam tarzı değişikliklerinin kalp hastalığını nasıl yavaşlatabileceği üzerine tıbbi rehberlik aldı. Mühendislik eğitimi almış olmasına rağmen kendi kalp dostu diyetini oluşturmaya çalıştı. Sonraki 20 yılını diyet ve beslenme üzerine araştırmalar yaparak ve sadece et veya sadece mercimek tüketmek gibi çeşitli diyetler deneyerek geçirdi. Vücudunun çeşitli diyetlere verdiği reaksiyonları ve bilgileri, kan testleri ve diğer tıbbi tetkiklerin bulgularıyla birlikte kaydetti. Sonunda bu diyetlerden en yararlısının ve kendi kalp hastalığını tersine çevirenin düşük yağlı ve lif oranı yüksek diyet ile egzersizi birleştiren bir program olduğu sonucuna vard . Kendi deneyimlerine dayanarak, 1975 yılında Florida'da Pritikin Longevity Center'ı (Pritikin Uzun Yaşam Merkezi) açtı. Burada insanlar bir hafta veya daha uzun süre Pritikin Beslenme Planı'nı uygulayabiliyordu. 1976 yılında Kaliforniya Santa Barbara'da Pritikin Longevity Center'ı açtı ve birkaç yıl sonra bu merkezi Kaliforniya, Santa Monica'ya taşıdı.

1979'da diyet ve egzersiz programını ayrıntılarıyla anlattığı "The Pritikin Program for Diet and Exercise” adlı kitabı en çok satan kitaplar listesine girdi. O ve oğlu Robert Pritikin, daha sonra diyet ve egzersiz üzerine sekiz kitap daha yayınladı. 1985 yılında babasının ölümünden sonra uzun yaşam merkezinin yönetimini Robert Pritikin devraldı. Pritikin ve Florida'lı kardiyolog David Lehr 1977 yılında bir televizyon programına çıktıktan sonra Pritikin diyeti ulusal anlamda ilgi görmeye başladı. Diyet çok geçmeden 1970'lerin en popüler diyeti haline geldi.

1984 yılında Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından kolesterolü düşürmenin kalp hastalığı riskini de azalttığı sonucuna varan, lipit üzerine dönüm noktası niteliğinde olan bir çalışma yayınlandığında, Pritikin Programı da itibar kazandı. O zamandan bu yana, Pritikin planının etkinliğini değerlendirmek amacıyla, sonuçları hakemli tıp dergilerinde yayınlanmış olan birçok araştırma yapılmıştır.

Bugün 75.000 'den fazla kişi Florida Aventura'daki Turnberry Isle Yacht Club'da bulunan lüks Pritikin Longevity Center & Spa adlı tesiste Pritikin Planını uygulamıştır. Milyonlarca insan ise Pritikin kitaplarını alarak planı denemiştir. 
Sağlık uzmanları düşük yağlı ve lif oranı yüksek bir diyetin geniş yelpazedeki sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olabileceği konusunda hemfikirdir. Ayrıca böyle bir diyetin pek çok farklı sağlık koşullarına sahip insanlar için de önemli sağlık yararları sağladığı düşünülür. Bunun yanı sıra diyet, kilo kaybı ve ideal ağırlığın korunmasında etkili olabilir. Pritikin Diyetinin vurguladığı bazı sağlık faydaları şunlardır:
  • Toplam kolesterol ile LDL veya "kötü” kolesterol seviyelerini düşürür.
  • Kan basıncını düşürür ve böylelikle, yüksek kan basıncı olan kişilerin tansiyon düşürücü ilaçlara ihtiyacını ortadan kaldırabilir.
  • İnsülin seviyesini daha iyi kontrol altına alır, böylelikle tip 2 diyabeti olan şeker hastaları genellikle beslenme yoluyla ve ilaçlar olmaksızın hastalıklarını kontrol altına alabilir.
  • Kan dolaşımındaki kalp hastalığı ve damar hasarı riskini artıran bileşenlerin seviyelerinde azalma sağlar.
  • Kalp hastalığı, hipertansiyon, tip 2 diyabet ile meme, kolon ve prostat kanserlerinin riskini önemli ölçüde azaltır.
  • Obeziteden, ilişkili sağlık risklerinden ve yaşam tarzını sınırlayıcı sağlık sorunlarından ömür boyu korur.
Önceden gereken özel bir hazırlık yoktur. 
Herhangi bir diyette olduğu gibi, Pritikin diyetini yapmayı düşünen fazla kilolu kişiler, kalp hastalığı veya diyabet gibi ciddi sağlık sorunları olan hastalar öncelikle doktorlarına ya da bir sağlık uzmanına danışmalıdır. Bazı reçeteli ilaçları kullanan kişiler ilaçlarında doz azaltma ihtiyacı hissedebileceğinden, bu kimselerin kilo verme döneminde hekimleri tarafından takip edilmesi gerekir. 

Pritikin diyetinin herhangi bir olumsuz yan etkisi olduğu düşünülmemektedir. 
Birçok diyetin aksine Pritikin Planı tıp camiasından da büyük oranda saygı ve kabul görür.  Ayrıca sağlık bakımından sunduğu faydalarının otuz yıllık bir geçmişi vardır. Diyetin destekleyicileri, hem Uzun Yaşam Merkezi doktorları hem de diğer araştırmacılar tarafından yapılan ve Amerikan Tıp Derneği Dergisi (Journal of the American Medical Association) ile New England Tıp Dergisi (New England Journal of Medicine) gibi saygın dergilerde yayınlanmış pek çok çalışmaya dikkat çekmektedir. Planı takip eden kişiler kilo verir, verdikleri kiloları korur ve aynı zamanda kalp hastalığı risklerini de azaltırlar. Diyetisyenler ve beslenme uzmanları da, diyetin insanlara önceden paketlenmiş özel hazır gıdalar yerine sıradan gıdalarla nasıl iyi beslenebileceklerini öğretmesi nedeniyle bu diyeti sıklıkla tavsiye eder.

Planın diyet yapanlardan özellikle az miktarlarda et tüketmesini istemesi, plana uymanın maliyetinin düşük olmasını sağlar. Ayrıca, plan gıdalardan alınan vitamin ve mineraller arasında denge sağlamak için tasarlandığından, beraberinde besin takviyeleri alımını gerektirmez. Pritikin planına en büyük eleştiri, katı bir öz disiplin ile ömür boyu plana uyulmasını gerektirmesine yöneliktir. Pritikin planını iyi uygulayan kişiler diyeti takip konusunda son derece istekli ve gayretli olma eğilimindedir. Birçok sağlık uzmanı, dengeli beslenirken daha az katı bir diyete uyulması durumunda, çoğu insanın uzun vadede başarılı olma olasılığının da artacağını düşünmektedir.

Diyetin yağ oranının düşük olması nedeniyle omega-3 yağ asitleri gibi faydalı yağların yeterli miktarda alınıp alınamayacağı ve A, D, E ve K vitaminleri gibi yağda çözünen vitaminlerin emiliminin bozulup bozulmayacağı konusunda bazı beslenme uzmanları anlaşmazlığa düşmektedir. Yine de bugüne kadar bu eleştiriler araştırma bulguları tarafından desteklenmemiştir.

Bununla birlikte, yaşları 50 ila 79 arasında olan 49,000 Amerikalı kadın üzerine yapılan uzun vadeli bir çalışmanın, düşük yağlı diyetin kalp hastalığı ya da kanser gelişme riski üzerinde hiçbir etkisi olmadığını bulması, eleştirenlerin iddialarını desteklemiştir. Çalışma Amerikan Tıp Derneği Dergisi'nde 2006 yılı Şubat ayında yayımlanmıştır. Bulgular tartışmalı olup, güncel tıbbi görüşlere de aykırıdır. Ancak bu çalışma kesinlikle düşük yağlı diyetler üzerine daha fazla araştırma yapılmasını teşvik edecektir. 

Eğitim ve Sertifikasyon
Diyet neredeyse herkes tarafından takip edilebilir ve özel eğitim ya da sertifikasyon gerektirmez. 
Onlu Yaşlarda Beslenme Onlu Yaşlarda Beslenme Gençlerin gelişmelerine yardımcı olacak ve gelecekte olası hastalıklardan koruyacak sağlıklı gıdalar yemelerini sağlamaya odaklanır.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye