Holistik bir terapi olarak aromaterapinin hem zihne hem de bedene faydalı olduğuna inanılır. Burada, bir çiçekten gelen aromatik maddeler olfaktör bulb ve nöronları uyarır. İstenilen duygusal tepki (gevşeme gibi) beynin limbik sisteminden aktive edilir.
Adaçayı (Salvia sclarea): Bu doğal astrenjan sadece yağlı saç ve cilt için kullanılmaz, aynı zamanda menstrüel döngüyü düzenlemede, ruh halini iyileştirmede ve yüksek kan basıncını kontrol altına almada faydalı olduğu söylenir. Adaçayı gebe kadınlar tarafından kullanılmamalıdır.
Lavanta (Lavandula officinalis): Pek çok esansiyel yağ ile kolaylıkla karışan, yaygın kullanılan bir aromaterapi yağı olan lavantanın, böcek ısırmaları, yanıklar, solunum yolu enfeksiyonları, bağırsak rahatsızlıkları, bulantı, migren, insomnia, depresyon ve stres de dahil çok çeşitli tıbbi ve kozmetik uygulaması mevcuttur.
Mersin (Myrtus communis): Mersin bir mantar öldürücü, dezenfektan ve antibakteriyeldir. Aromaterapide boğmaca, bronşit ve solunum yolu enfeksiyonlarının belirtilerini yatıştırmak için genellikle su buharında kullanılır.
Neroli (Acı portakal, Citrus aurantium): Acı portakal çiçeğinden ve kabuğundan turunçgil yağı çıkarılır ve boğaz ağrısı, insomnia ve stres-anksiyeteyle ilişkili durumları tedavi etmek için kullanılır.
Tatlı portakal (Citrus sinensis): Bu esansiyel yağ mide şikâyetlerini tedavi etmek için kullanılır ve ruh halini iyileştirme ve stresi azaltma kabiliyeti ile tanınır.
Nane (Mentha piperita): Mide kaslarını ve mide-bağırsak sistemini gevşetir ve teskin eder. Nanenin iltihap önleyici, antiseptik ve antimikrobiyal etkisi cilt tedavisinde de etkili ve soğuk algınlığı ile grip belirtileriyle mücadele etmekte faydalı olmasını sağlar. Bunun yanı sıra 2002’de yapılan bir araştırma nane kokusunun atletlerin, kokusuz dallar olan koklatılan kontrol grubundakilere göre daha hızlı koşmalarına ve daha fazla şınav çekmelerine yardımcı olduğunu bulmuştur.
Biberiye (Rosmarinus officinalis): Bu uyarıcı esansiyel yağ kas ve romatizmal şikâyetlerin tedavisi ile düşük kan basıncı, mide-bağırsak sorunları ve baş ağrılarında kullanılır. Beyin taramaları biberiyenin kokusunun beyindeki kan dolaşımını artırdığını göstermiştir.
Çay ağacı (Melaleuca alternifolia): Enfeksiyonla savaşmak için iyi bir tercih olmasına yol açan bakteri, virüs ve mantar yok edici ve iltihap önleyici özellikleri vardır. Boğaz ağrısı ve solunum yolu enfeksiyonlarının, vajinal ve mesane enfeksiyonlarının, yaralar ve çeşitli cilt hastalıklarının tedavisinde önerilir.
Ylang ylang (Cananga odorata): Bu sedatif esansiyel yağ bazen hipertansiyon ve taşikardinin tedavisinde kullanılır.
Esansiyel yağlar kuvvetli fiziksel etkileri olabilen aktif ajanlar içerir. Bazı temel aromaterapi ev tedavileri kendi başına kullanılabilse de, tıbbi aromaterapi her zaman bir aromaterapist, bitki uzmanı, masaj terapi uzmanı, hemşire ya da hekimin rehberliğinde uygulanmalıdır.
İnhalasyon
Aromaterapi uygulamasının en temel metodu esansiyel yağların doğrudan ya da dolaylı teneffüsüdür. Esansiyel yağdan bir mendile ya da kâğıt mendile birkaç damla damlatılarak hafifçe teneffüs edilebilir. Az miktarlarda esansiyel yağ sıcak su dolu bir kaseye eklenebilir ve buhar tedavisi olarak kullanılabilir. Bu teknik aromaterapi solunum ve/veya cilt hastalıklarının tedavisinde kullanıldığında önerilir. Aromaterapi buhar cihazları da satılmaktadır. Esansiyel yağlar içeren ılık bir banyo da buhar aromaterapisi ile aynı etkiyi verebilirken, ilaveten gevşemeye yardımcı olarak da fayda sağlar. Banyoda kullanıldığında, yağın buharlaşmasını yavaşlatmak için su sıcak değil, ılık olmalıdır.
Esansiyel yağı bütün bir alana dağıtmak için yağ yayıcılar, buharlaştırıcılar ve yağ yayıcı lambalar kullanılabilir. Bu cihazlar bilhassa daha sağlıklı bir ev ortamını desteklemek için esansiyel yağı kullanan aromaterapide etkilidir. Örneğin okaliptüs ve çay ağacı antiseptik özellikleriyle tanınır ve hasta odalarını dezenfekte etmek için sık sık kullanılır. Ayrıca sitronella ve geranyum, böcekleri kovmakta faydalı olabilir.
Doğrudan Uygulama
Güçlü etkileri nedeniyle alerjik cilt reaksiyonunu önlemek için esansiyel yağlar cilde uygulanmadan önce bir taşıyıcı yağ ya da losyonla seyreltilir. Taşıyıcı yağ, buğday tohumu ya da avakado gibi bir sebze yağı ya da zeytinyağı olabilir. Yalancı safran, tatlı badem, üzüm çekirdeği, fındık, kayısı çekirdiği veya şeftali çekirdeği yağları gibi hafif yağlar cilt tarafından daha kolay emilebilir. Esansiyel yağların taşıyıcı yağ içinde standart seyreltilme oranı %2-10 arasında değişir. Ancak bazı yağlar daha yüksek yoğunlukta olabilirken bazıları güvenli ve etkin kullanım için daha fazla seyreltilmelidir.
Kullanılan taşıyıcı yağın türü ve uygulamanın terapötik kullanımı da esansiyel yağın nasıl karıştırılacağını etkileyebilir. Kişiler esansiyel yağları seyreltirken bir sağlık uzmanı ve/veya aromaterapistten rehberlik almalıdır. Masaj, hem bedeni rahatlatmak hem de esansiyel yağ tedavisinin vücudun her yerine uygulanabilmesi için aromaterapi ile birlikte kullanılan yaygın bir terapötik tekniktir. Esansiyel yağlar kas sancısını ve ağrısını tedavi etmek için sıcak ya da soğuk kompres ve ıslatma biçiminde kullanılabilir. Boğaz ağrısı için antiseptik ve teskin edici esansiyel yağlar (örneğin çam ağacı ve adaçayı) su ile karıştırılarak gargara olarak kullanılabilir.
Dahili Kullanım
Bazı esansiyel yağlar belirli sağlık durumlarını tedavi etmek için tentür, infüzyon ya da supozituvar biçiminde kullanılabilir ancak bu tedaviyi kişi kesinlikle kendi başına uygulamamalıdır. Esansiyel yağlar dahili olarak sadece ehil bir sağlık uzmanı denetiminde alınmalıdır. Esansiyel yağların satın alınmasında genellikle "Ne öderseniz onu alırsınız” sözü geçerli olur; ucuz yağlar genellikle katkı maddeleri içerir, seyreltik ya da sentetiktir. Saf esansiyel yağlar pahalı olabilir; bir yağın maliyeti kalitesine ve elde edilebilirliğine bağlı olarak değişecektir.