Hemolitik Üremik Sendrom - Alınabilecek Önlemler

Kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı sonucunda gelişen, böbrek yetmezliğine sebep olabilecek bir hastalıktır.

Hemolitik Üremik Sendrom

Hemolitik üremik sendrom (HUS) kırmızı kan hücrelerinin anormal biçimde erken yıkımı sonucu gelişen bir durumdur. Bu süreç başladıktan sonra hasarlı kırmızı kan hücreleri böbreklerdeki filtre sistemini tıkamaya başlar, bu da nihayetinde hayati tehlike arz eden bir durum olan hemolitik üremik sendromla ilişkili böbrek yetmezliğine neden olur.

Hemolitik üremik sendrom çoğunlukla çocuklarda bir E.koli (Escherichia coli) türünden kaynaklanan enfeksiyon nedeniyle günler süren ve genellikle kanlı olan ishalin ardından gelişir. Yetişkinlerde de E.koli enfeksiyonunun ardından hemolitik sendrom gelişebilir ancak çoğunlukla nedeni anlaşılamaz.

Her ne kadar hemolitik üremik sendrom ciddi bir durum olsa da, zamanında ve uygun tedaviyi almak çoğu kişide, özellikle de küçük çocuklarda tam iyileşme sağlar.

Risk Faktörleri
Hemolitik üremik sendrom gelişme riski en yüksek olan gruplar şunlardır:
  • 5 yaş altındaki çocuklar
  • Bağışıklık sistemi zayıf kimseler
  • 60 yaşın üstündeki yetişkinler
  • Genetik farklılıkları sebebiyle hastalığa karşı daha savunmasız olan kişiler
  • Kanlı ishal
  • Kusma
  • Karın ağrısı
  • Solgun cilt
  • Yorgunluk ve sinirlilik
  • Çoğunlukla çok yüksek seyretmeyen ateş
  • Küçük, açıklanamayan berelenmeler; burun veya ağızda kanama
  • İdrarda azalma ya da kan
  • Yüzde, ellerde, ayakta veya tüm vücutta şişkinlik
  • Kafa karışıklığı 
  • Zaman zaman nöbet benzeri nörolojik belirtiler 
Doktora Ne Zaman Başvurulmalıdır
Eğer birkaç gün süren ishalin ardından açıklanamayan berelenme, kanlı ishal, olağan dışı kanama, kol ve bacaklarda şişkinlik, aşırı yorgunluk, idrara çıkmada azalma yaşanırsa derhal doktoruna danışılmalıdır. Çocukların 12 saat veya daha fazla idrara çıkamaması durumunda, acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Teşhis
Hemolitik üremik sendromdan şüphelenilmesi durumunda, teşhisin onayı için aşağıdaki laboratuar testleri yapılabilir:
  • Kan testleri: Trombosit ve kırmızı kan hücresi seviyelerinin düşük ya da kasların önemli bir parçası olan (kreatinin bozulmasıyla ortaya çıkan) kreatinin seviyesinin normalin üstünde olduğunu açığa çıkarabilir. Kan örneği kırmızı kan hücrelerinizin hasar görüp görmediğini saptamak için de kullanılabilir.
  • İdrar testi: İdrarda kan olup olmadığını belirler. 
  • Gaita örneği: Bakteri varlığını tespit etmek için dışkı örneği alınabilir. 
Hemolitik üremik sendrom hastanede tedavi gerektirir. Hemolitik üremik sendrom tedavisi; bulgu ve belirtileri hemen yatıştırmak ve daha ileri sorunları önlemek için aşağıdakileri içerebilir:
  1. Sıvı replasmanı: Kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin dikkatlice yeniden sağlanması gerekir, çünkü böbrekler sıvı ve atıkları normalde olduğu kadar etkin biçimde atamamaktadır.
  2. Kırmızı kan hücresi nakli: Eğer kırmızı kan hücresi seviyesi düşükse, üşüme, yorgunluk ya da nefes darlığı yaşanabilir. Kalp atışları hızlı, cilt sarı, idrar koyu renkli olabilir. Damardan (intravenöz, IV) verilen kırmızı kan hücresi nakli bulgu ve belirtileri yatıştırmaya yardımcı olabilir.
  3. Trombosit nakli: Eğer kolayca kanama ya da berelenmeler oluşuyorsa, trombosit nakli, kan pıhtısının normale dönmesine yardımcı olabilir. Kırmızı kan hücresi nakli gibi, trombosit nakli de damar yoluyla (IV) verilir.
  4. Plazma değişimi: Plazma, kan hücreleri ve trombositlerin dolaşımını destekleyen bir kan bileşenidir. Bazen kanı kendi plazmasından temizlemek ve yerine taze veya donmuş donör plazması vermek için bir makine kullanılır. Bu işleme "plazmaferez" denir.
  5. Böbrek diyalizi: Bazen vücuttan atıkların süzülmesi ve fazla sıvıların atılması için diyaliz gerekir. Diyaliz çoğunlukla böbrekler yeniden düzgün biçimde çalışmaya başlayana kadar uygulanan geçici bir tedavidir. Eğer böbrek hasarı ciddi ise, kalıcı böbrek yetmezliği de olasıdır. Bu durum uzun süreli diyaliz ya da böbrek nakli gerektirir.
Hastalığın şiddetine rağmen, uygun tedaviyi almak hemolitik üremik sendrom olan çoğu kişide, özellikle de küçük çocuklarda tam iyileşme sağlar. 
Hemolitik üremik sendrom için kesin koruyucu önlemler yoktur. Ancak E. koliye ve diğer gıda kaynaklı hastalıklara karşı önlem almak her zaman akıllıca olacaktır. E. koli bulaşan et ve ürünlerin her zaman kötü görünmediğinin ya da kötü kokmadığının bilincinde olmak önemlidir. Gıda kaynaklı hastalıkların riskini azaltmak için şunlar yapılabilir:
  • Eller, gıdaların yüzeyleri, kap ve aletler sık sık yıkanmalıdır.
  • Çiğ gıdalar, hazır gıdalardan ayrı tutulmalıdır.
  • Donmuş çiğ et, buzdolabında ya da mikrodalgada eritilmelidir. Tezgahın üzerinde erimeye bırakılmamalıdır. 
  • Sığır eti, her yeri en az 71 derece olana kadar tam olarak pişirilmelidir. Etin sıcaklığı bir termometre ile ölçülebilir.
  • Sebze ve meyveler akan suyun altında yıkanmalıdır.
  • Pastörize olmayan süt, meyve suyu ya da elma şırası tüketilmemelidir.
  • Dışkı bulaşmış olması mümkün olan sularda ya da ishal durumunda yüzülmemelidir.
Çocuklar da dahil ailedeki herkes yemekten önce, tuvaletten ya da bebek bezi değiştirdikten sonra, mutlaka ellerini yıkamalıdır. Çocuk bakım yuvalarında ve kreşlerde bezler, asla yemek hazırlanan ya da yemek yenilen odada değiştirmemelidir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye