Alternatif Tedavi Mağaza

Salya Örnek Testi - Araştırma ve Genel Kabul

Bir kişinin salya ya da tükürüğünden belirli bir maddeyi araştıran testtir.

Salya Örnek Testi

Salya örnek testi, bir kişinin salya ya da tükürüğünden, belli bir uyuşturucu maddeyi, hormonu (bir hücre ya da hücre grubundan bir başkasına giden kimyasal haberciler), antikoru (vücuttaki kan ya da sıvılarda bulunan, yabancı madde ya da bakterilere karşı görev alan maddeler) ve vücutta bulunan diğer molekülleri kontrol etmek ya da gözlemek için kullanılır.

Nedir

Kökeni

Faydaları

Hazırlık

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Araştırma ve Genel Kabul

Salya örneği ile insan bağışıklık yetmezlik virüsü (HIV), hipogonadizm (cinsiyet bezleri, gonadlardan salgılanan hormonların düşük olması ya da olmaması), kızamık, hepatit (hepatit A virüsünün yol açtığı bir karaciğer hastalığı), belli kanserler, düşük doğurganlık, menopoz ve diğerleri gibi hastalıklar ya da durumlar için kişiden kan alınmasına gerek kalmadan tanısal veri elde edilmesi mümkün olur. Salya alkol ve pek çok uyuşturucu türünün kullanımını da gösterebilir. Kadınlar basit evde kullanım kitleri yoluyla, özellikle çocuk sahibi olmak istediklerinde yararı dokunacak şekilde ne zaman yumurtladıklarını kendileri tespit edebilir. Araştırmacılar aynı zamanda salya örnekleriyle kişideki stresi de tespit edebileceklerini bulmuşlardır.

Salya örnek testi, çoğu kez ucunda bir pamuk bulunan çubuğun salya toplamak üzere hastanın diş etlerine sürtülmesiyle yapılır. Diğer testler ise, bir çubuğun ucundaki sünger kısmın, kişinin dudaklarını büzmesi sağlanarak, ağzına sokulmasıyla yeterli salya sıvısı toplanacak bir süre boyunca süngerin yavaşça içeride hareket ettirilmesi ile yapılır. Buna karşın, hastadan doğrudan bir toplama kabına tükürmesini isteyenler de bulunmaktadır.

Toplanan salya daha sonra pozitif bir sonuç ya da sıralanan ölçülerden birini göstermesi için bir ayıraca, belli bir şekilde tepki gösterdiği bilinen kimyasal bir maddeye maruz bırakılır. HIV testi için salyaya sürülen bir sünger, içinde ayıraç solüsyonu olan küçük şişeye konulursa yirmi dakika içerisinde, pozitif bir sonucu gösterecek şekilde belli renkte çizgiler oluşmaya başlayacaktır. Diğer örnekler evde toplanabilir, laboratuvara postalanabilir fakat bu durumda analiz edilmeleri ve geri bildirilmeleri daha uzun sürecektir. Evde yumurtlama ile ilgili test yapan kadınlar cihazlara bir damla salya koyacak, kurumaya bırakacak ve 45 saniye içerisinde sonucu görebileceklerdir.
Antik zamanlarda, eğer kişi kötü eylemle bir suçlanıyorsa, kişinin salyası suçlu olup olmadığının anlaşılması için kullanılırdı. Zanlıya ağız dolusu kuru pirinç verilirdi, eğer yaşadığı endişe salya akışını pirinçleri yutamayacağı kadar artırırsa, suçlu olarak görülürdü. Günümüze kadar da kuru ağız sinirlilik göstergesidir. Salyanın bakteri taşıdığı anlaşılana kadar tarihte tükürük hokkaları yaygındı. Bilim adamları bakterilerle birlikte salyanın vücut hakkında ipucu taşıdığını da anlamaya başladılar. Salya besinlerin sindirimine yardımcı olan önemli enzimler (kimyasal değişimleri hızlandıran organik maddeler) içerir ve bu doğal vücut sıvısı, vücuda giren virüs ve hastalıklara karşı antimikrobiyal görev görür. Salyadaki ilave özellikler bakterilerin vücuttan atılmasını sağlar.

20. yüzyılda araştırmacılar, salyanın bir zamanlar yalnızca kan, idrar ya da diğer sıvıların ölçülmesiyle gözlemlenebilen hastalık ve durumların varlığını açığa vurduğunu anladılar. Örneğin, İspanyol bir jinekolog olan Doktor Biel Cassals 1969’da salyanın hormonsal değişimler sırasında, servikal mukustaki gözlemlenebilir değişimlere özdeş şekilde eğreltileştiğini ya da kristalleştiğini fark etmiştir. Salya eğreltileşmesi üzerine 1990’larda yapılan daha ileri çalışmalar, salyanın aynı zamanda yumurtlamanın da (hormonal bir sinyale karşılık yumurtalıktan bir yumurta salınması) öngörülmesine yardımcı olduğunu göstermiştir. 21. yüzyıl ile birlikte, bebek sahibi olmaya çabalayan kadınlara yardımcı olmak için salyadan faydalanan evde kullanım kitleri üretilmiş ve piyasaya sürülmüştür.

1980’lerden bu yana, bazı beslenme uzmanları salya örneklerini, kişinin beslenme planı ve diyetsel takviyelere olan ihtiyacını saptamak üzere belli dengesizleri ve hastalık süreçlerini ölçmek için kullanmıştır. Yumurtlama ile bağlantılı hormonlara ek olarak, bazı doktorlar ve diğer pratisyenler salyadaki testosteron, kortizol ve melatonini de içeren diğer hormon seviyelerini ölçmüşlerdir. Melatonin seviyeleri geceleri gündüz olduğundan çok daha yüksektir. Bazen uyuma problemi olan kişilere takviyeler tavsiye edilir.

2004’te salya örnek testinin kullanımı deney ortamlarında gittikçe artmıştır ve Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanmıştır. Aslında salya araştırmaları pek çok önemli keşfe yol açmıştır. Salya kişinin DNA’sının ya da genel yapısının bütün izlerini taşır. Suç laboratuvarları bir mektup zarfının kapağı yalandıktan sonra kalan salyadan suçu kimin işlediğini saptayabilir. Salya testleri artan bir şekilde uyuşturucu ve alkolün varlığını test etmek için kullanılmaktadır.
Salya örnek testi gibi laboratuvar testleri, bir hastalık ya da diğer bir durumun tespit edilmesinde yardım eder. Salya örnek testi özellikle yararlıdır çünkü daha az invazif ya da non-invaziftir. Non-invazif, derinin delinmesinin ya da vücuttaki herhangi bir organ ya da boşluğa girilmesinin gerekmediği anlamına gelir. Sonuç olarak, test sonuçlarında, numunenin alımı sırasında daha az stres altında olunmasına bağlı olarak, test edilen faktörlere daha az müdahale edilmesi daha yüksek bir kesinlik oranı yaratacaktır. Bazı durumlarda, salya toplamak için ağza bir bez konur ya da yeterli miktardaki salyanın birkaç dakika boyunca bir kaba tükürülmesiyle bir araya getirilir. Çalışmalar çoğu hastanın bu toplama yöntemini koldan ya da parmaktan kan alınmasına tercih ettiklerini göstermiştir. Sağlık çalışanları, özellikle çocuklardan salya örneklerini elde etmenin çok daha kolay olduğunu söylemektedir.

Salya örnek testleri yapılan teste ve onun kullanımına bağlı olarak daha başka faydalar da sunmaktadır. HIV için yapılan salya testi, sonuçları 20 dakikalık bir sürede, hasta test yapılan yerde beklerken sağlayabilmektedir. Geçmişte, HIV taşıyan kişilerin sonuçları öğrenmek için günlerce veya haftalarca beklemesi gerekiyordu. Ağızdan yapılan HIV testlerinin bir başka yararı da, yanlışlıkla HIV bulaşmış hastayı test etmekte kullandıkları iğneyle temas etmekten korkan sağlık çalışanlarına HIV bulaşmasını azaltabilmesidir. Salya kitleriyle HIV için test yapan kişilerin kana dokunmaktan endişelenmesine gerek yoktur. HIV’in salya ile bulaşması ile ilgili hiçbir vaka belgelenmemiştir. HIV örnek testinin non-invazif yapısı ve hızlı sonuçlanması, özellikle de genç insanlar arasında tarama sayısının artmasına yol açabilir. Kolay ve hızlı sonuç vermesi, bu testi, bu teste geniş ölçüde ihtiyaç duyan Afrika ve diğer ülkeler için değerli hale getirebilir. Sayısız hastalığı test etmek için daha az invazif yollar bulmak çoğu insanın yararınadır. İnsan bağışıklığının şarbon aşısına karşı verdiği tepkiyi ölçen salya testleri yapılmıştır. Biyo-terör saldırısı durumunda acil servis çalışanlarına, tıbbi kayıtlara ulaşmalarına gerek kalmadan kimin bağışıklığı olup kimin olmadığını tespit etmelerine yardımcı olacak şekilde, bir kişinin bağışıklığının şarbon aşısına tepkisini saptamak için salya testi üzerine araştırmalar da yapılmıştır.

İdrar yerine salya kullanılan evde kullanım kitleri, çocuk sahibi olmak isteyen kadınların varsayımda bulunmaksızın hormonsal döngülerini takip ederek yumurtladıkları dönemlerin belirlenmesini sağlamayı daha kolay hale getirmiştir. Yalnızca yumurtlamayı öngörmek yerine, yeni salya bazlı testler yumurtlamanın zamanını daha kesin bir biçimde gösterebilmektedir. Aynı zamanda kadınlara önceki ayların sonuçlarını kaydetme ve nasıl bir modeli olduğunu belirlemek için döngüleri kıyaslama olanağı sunmaktadır. Söylenildiğine göre, yumurtlamanın zamanlaması konusunda, testler yüzde 98’e kadar bir kesinlik taşımaktadır. Salya örneklemesi aynı zamanda doğurganlık çalışmaları ve hormon replasman terapisi için bir kadının menopoz öncesi, perimenopoz ve menopoz sonrası hormon seviyelerini ölçmenin daha kesin bir yoludur. Östrojen ve progesteron, kadının döngüsünün uzunluğu boyunca karmaşık bir yapı oluşturur. Halihazırda adet gören kadınlarda, hormon seviyeleri için yapılacak bir kan testi bu karmaşık yapının yalnızca bir anlık görüntüsünü ortaya koyarken döngü boyunca yapılacak salya örneklemesi hormonların ilişkilerini ve dengelerini ortaya çıkarır. Artık adet görmeyen kadınlar içinse salya örneklemesi hormon değişiklik seviyelerinin miktar ve niteliğini belirleyebilir ve bir kadının belirtilerinin, örneğin düşük östrojenden ziyade düşük progesteron sonucu olduğunu ortaya çıkarabilir. Salya örneklemesi, bir kadına hormon seviyelerini dengelemek ve böylelikle yaşlanma sürecini zaman içinde daha yumuşak atlatması için rehberlik etmede etkili bir teşhis aracı olarak kullanılabilir.
lar testin kullanımına bağlıdır. Laboratuvar çalışanları ya da ev test kitinin paketi tarafından verilen talimatları takip etmek en iyi yol olacaktır. Bazı salya testlerinde, örnek toplanmasından en az beş dakika önce kişinin ağzında hiçbir şey bulunmaması önerilmektedir. Testten bir süre önce belli yiyeceklerden uzak durulması gerekmektedir. Bu yiyecekler talimatlarda belirtilmiştir. Böylesi bir talimatlar dizisi, salya toplanmasından en az 60 dakika önce bir şey yenmemesi, içilmemesi ve dişlerin fırçalanmaması konusunda tavsiyede bulunmaktadır. Eğer dilaltı hormon hapları kullanılıyorsa, kişinin hapı almadan önce salya toplanmasını beklemesi gerekmektedir. Salya örneklemesi eğer kişide diş eti iltihabı ya da diş eti hastalığı varsa doğru sonuç vermeyebilir ya da faydalı olmayabilir.
Eğer kişinin Sjögren sendromu gibi kuru bir ağız ve düşük salya üretimine neden olan bir hastalığı varsa, salya örnek testine aday olamaz. Belli ilaçlar da ağız kuruluğuna neden olabilir. Yumurtlama için evde salya test kitleri kullanan kadınların bunları hamileliği önlemeye yardımcı olarak kullanmamaları gerektiğini hatırlamaları gerekir. Kitler bu amaç için tasarlanmamıştır. Sigara içmek, yemek, içmek ve dişleri fırçalamak da test sonuçlarını etkileyebilir. Herhangi bir ev kitinin bir doktora ya da diğer sağlık uzmanlarına yapılacak ziyaretlerin yerini tutma amacı yoktur, böyle bir amaç tavsiye de edilmez. Bazı sağlık uzmanları, HIV için salya örneklemesi ile ilgili, genel nüfusun HIV’in salya ile bulaşabildiği yönünde yanlış inanca kapılmasından endişe duyduklarını ifade etmişlerdir. Diğerleri ise, salya testinin kolaylığının yetkili makamların önce kişinin rızasını almadan test yapmasına yol açacak suistimallere neden olabileceğinden endişelidir. Evde kullanım için salya testlerine para ödemeden önce tescilli bir alternatif tıp pratisyenine ya da yetkili bir doktora danışmak en iyi yoldur. Bazı salya örnek testlerinin muayenehanelerde tamamlanması ya da laboratuvar tesislerine gönderilmesi gerekir. Evde yapılanlar FDA ya da profesyonel bir doktor tarafından onaylanan kitlerle tamamlanmalıdır.

Salya örnek testinin bilinen bir yan etkisi yoktur.

Mart 2004’te FDA, salya örnek testinin HIV için kullanılmasını onaylamıştır. Ev bazlı test kitleri yumurtlamanın saptanmasında kullanılmak üzere FDA tarafından onaylanmıştır. Diğer pek çok test, 21. yüzyılın başlarından bu yana sürekli deney ya da onay sürecinde olmuştur. Üreticiler bu tip ürünleri halka pazarlamadan önce FDA ile kapsamlı bir klinik deneme ve uygulama sürecinden geçmelidir.
Biyolojik Kanser Terapileri Biyolojik Kanser Terapileri Vücudu ve bağışıklık sistemini güçlendirerek kansere karşı savaşılmasını sağlayan yöntemlerdir.

Yorumlar

© 2013 alternatifterapi.com Tüm hakları saklıdır.

Eleman Türkiye